،شاید اگر این تیتر و این یادداشت را یکی از رسانه های تراز اول کشور کار می کرد و نویسنده این مطلب یک روزنامه نگار مشهور بود به فاصله کمی رسانه های خارجی و نشریات ماجراجوی داخلی شروع به جوسازی می کردند و می گفتند و می نوشتند که «از این پس مترو هم محلی برای جولان نیروهای خودسر و لباس شخصی ها خواهد شد تا فضا بیش از پیش در پایتخت ایران امنیتی شود» و حرف های تکراری از این دست. اما واقعیت این است که در راستای اهداف فرهنگی کشورمان، هم مترو به حضور تفکر بسیج احتیاج دارد و هم بسیج می تواند به خوبی تکلیف انقلابی خود را با استفاده از این ظرفیت انجام دهد. هدف این یادداشت بررسی حضور فرهنگی بسیج در مجموعه مترو و توصیه به مسئولین فرهنگی- انقلابی کشور در جهت تحقق این حضور است.

چرا مترو؟

یکی از موقعیت هایی که می توان کار فرهنگی را بهتر انجام داد مکان های شلوغ و پر رفت وآمد هستند چرا که وقتی با پراکندگی مخاطب روبرو باشیم ارائه محتوای فرهنگی دشوار، هزینه بر و حتی کم اثر خواهد بود. تمرکز جمعیت این اجازه را می دهد تا بتوان محتواهای فرهنگی را به صورت منظم، متنوع ، با کیفیت و سلسله وار ارائه داد و با برنامه مشخص در مسیر فرهنگسازی گام برداشت. از این رو ایستگاهها و واگن های مترو – البته با در نظر گرفتن پاره ای ملاحظات- این شرایط را دارند.

هم اکنون در تهران بیش از نود ایستگاه مترو وجود دارد که افزون بر صد واگن قطار، جابجایی مسافران را پوشش می دهند. طبق آخرین آمار رسمی روزانه بین یک و نیم تا سه میلیون نفر مسافر در این ناوگان جابجا می شوند که آمار بسیار قابل توجهی است. یکی از نکات مهم این است که می توان گفت حداقل نصف این اشخاص «هر روز» از مترو استفاده می کنند و می توانند تا چند سال مخاطب روزانه تولیدات فرهنگی ارائه شده در فضای مترو باشند و این امکان وجود دارد تا ذهن ایشان را پله پله تا نقطه مورد نظر پیش برد. هر مسافر اگر فقط بخواهد به اندازه یک ایستگاه در این ناوگان حمل و نقل جابجا شود از لحظه ورود به مجموعه مترو تا خروج از این فضا حداقل پانزده دقیقه زمان صرف خواهد کرد در حالی که بسیاری از مسافران زمانی بسیار بیشتر را در ایستگاهها و قطارهای میگذرانند و کمتر مسافری وجود دارد که از این زمان استفاده مفید کند. فضای بسته، جمعیت زیاد و متمرکز، مسافران تکراری و وقت خالی مسافران همه و همه ظرفیت هایی است که میتواند هر ذهن و هر دستگاه فرهنگی خلاق و عمیق را وسوسه کند تا با استفاده از این فرصت به پرورش اندیشه افراد جامعه بپردازد.

چرا بسیج؟

هم اکنون هم فضای مترو تحت پوشش فرهنگسازی توسط شهرداری تهران قرار دارد اما با کمال سپاس و قدردانی از زحمات این عزیزان باید گفت که این فعالیتها هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی می تواند در سطح بسیار بالاتری نسبت به حال صورت گیرد. از آنجا که هم از حیث محتوای ناب اسلامی و انقلابی و هم از بعد سرمایه انسانی مجاهد و دغدغه مند، بسیج همچنان در صدر است، حضور این نهاد مقدس می تواند در کنار این بخش به افزایش چند برابری تولید و ارائه محصولات فرهنگی منجر شده و تحول و نتیجه بخشی محسوسی در این عرصه مشاهده گردد. اما نکته ای که باید مدنظر داشت حساسیت و ظرافت بالایی است که فرهنگسازی در این محیط می طلبد. از این رو مجموعه ای که قرار است در این فضا به تولید محتوا بپردازند باید از فرهیختگان و نخبگان هنر انقلابی باشند تا بتوانند با دید باز در این مقوله به فعالیت پرداخته و روح مخاطبان را که متشکل از اقشار و افکار و سلایق متفاوت هستند همواره و هر آن محظوظ این هنر تراز اول گردانند. اما در این میان شاید توجه به نکات زیر بتواند راهگشا و اثر بخش باشد:

1. همانطور که ذکر شد ظرافت و هنری که در تولیدات به کار برده شده در این مجموعه در قالب های مختلف رسانه ای خرج می شود باید یک سر و گردن بالاتر از انواع خود در سطح معمول باشد و از این رو باید کار را به کاردان سپرد.
2. بی شک باید از ارائه محتوای یکطرفه پرهیز نمود و به افکار منتقد هم مجال بروز و ظهور داد و به آنها پاسخی درخور و منطقی ارائه نمود تا اعتماد همه سلایق فکری را به خود جلب کرد و مخاطبی همگانی داشت.
3. عالی می شود اگر مطالب ارائه شده متناسب با جنس و حدالامکان سنین مختلف ارائه شود.

و نکته پایانی اینکه اگر میخواهیم پیام های تولیدی بر قلبها بیش از پیش اثر کند باید از کلام الهی برای تولیداتمان الهام بگیریم و آیات نورانی قرآن را منبع تمامی آثارمان قرار دهیم.

به امید روزی که برنامه ریزی دستگاههای فرهنگی به جایی برسد که شایسته نام و جایگاه انقلاب اسلامی باشد.

طیب سعیدی