خبرگزاری مهر، گروه بین الملل، مریم خرمائی-مهدی سپهوند: «نیکلاس هاپتون» سفیر انگلستان در ایران در مصاحبه ای که با مجموعه مهر و تهران تایمز داشت از به رسمیت شناختن حق ایران برای پیگیری سیاست خارجی مطابق با منافع ملی خود و معیارهای مورد پذیرش از سوی جامعه جهانی خبر داد.

به گفته هاپتون، هر کشوری این حق را دارد تا سیاست خارجی خاص خود را برگزیند و از آن در جهت برآورده کردن منافع ملی خود استفاده کند. در عین حال، هر کشوری باید تابع قوانین بین المللی باشد که در قطعنامه های شورای امنیت و منشورهای بین المللی متعدد با هدف نظارت و کنترل رفتار دولت ها ارائه شده است و البته ایران نیز در این زمینه به مانند هر کشور دیگری است و حق برخورداری از سیاست خارجی و پیگری آن را از راه های مسالمت آمیز دارد. انگلستان همواره آماده همکاری با شرکای خود در تلاش برای دستیابی به راه حل های صلح آمیز در جهت رفع درگیری هاست و در تعامل با متحدین خود و همچنین دیگر کشورها حضوری فعال در سطح منطقه خاورمیانه دارد تا بلکه راهی برای حل مشکلات و درگیری ها بیابد.

وی ادامه داد: ایران در گذشته و حال به عنوان قدرتی منطقه ای در خاورمیانه نقش آفرینی کرده است و کشوری مهم تلقی می شود و تا جایی که امکان داشته باشد، انگلستان مایل به تعامل با ایران برای بحث پیرامون مسائل و تلاش برای یافتن راهی به سمت پیشرفت است. البته، ما در همه موارد با یکدیگر اتفاق نظر نداریم و می دانم که در حال حاضر دیدگاه های مختلفی درباره برخی مسائل به ویژه سوریه داریم.

شرکت های انگلیسی و اروپایی علاقه وافری به داد وستد با ایران دارند و حتی در همین سفارتخانه نیز ما میزبان دستکم صدها شرکت بریتانیایی بوده ایم که جویای امکان تجارت با ایران هستندسفیر انگلستان در ادامه اظهارات خود با تاکید بر لزوم تعامل دیپلماتیک برای تجمیع تلاش ها در جهت یافتن راه حلی مسالمت آمیز گفت: ما به روندی سیاسی برای فائق آمدن بر این وضعیت نیاز داریم. ایران به وضوح به آینده سوریه علاقمند است. البته ما لزوما با راهی که ایران از طریق آن منافع خود را در سوریه دنبال می کند، موافق نیستیم و به گفتگو با ایران در این زمینه ادامه می دهیم.

همچنین درباره توافق جامع هسته ای ایران (برجام) و دستاوردهای آن، هاپتون اظهار داشت که برجام رابطه میان ایران و باقی کشورهای جهان را وارد مرحله جدیدی کرده است.

وی در این باره افزود: مسئولیتی متقابل بر عهده دولت و مسئولین ایران و در عین حال جامعه بین المللی برای اجرای برجام است.

سفیر انگلستان با اشاره به جنبه های اقتصادی توافق هسته ای، تاکید کرد که بخشی از برجام در جهت تسهیل توانایی ایران و شرکت های ایرانی به تجارت و داد و ستد در سطح جهانی به گونه ای که در زمان برقراری رژیم تحریم ها مقدور نبود؛ اختصاص داده شده است.

هاپتون ادامه داد: در حال حاضر، مراحل اجرای برجام رو به پیشرفت است و با گذشت ۹ ماه از زمان تحقق آن، نشانه های رضایت بخشی در اقتصاد ایران در حال ظهور است. من می دانم که دولت شما در سال جاری و همچنین سالهای بعد به دنبال نرخ متناسبی از رشد اقتصادی است و شرکت های انگلیسی و اروپایی علاقه وافری به داد وستد با ایران دارند و حتی در همین سفارتخانه نیز ما میزبان دستکم صدها شرکت بریتانیایی بوده ایم که جویای امکان تجارت با ایران هستند.

وی ادامه داد: در حال حاضر یکی از مسائلی که اغلب از سوی دولت لندن و حتی شخص من مطرح می شود، عدم خدمات رسانی مالی از جمله بانکی برای پشتیبانی از قراردادهای تجاری-اقتصادی است. من به این مسئله واقف هستم که حل این مسئله به ویژه در مورد بانک ها زمان بر است و نه تنها در انگلستان بلکه به طور کلی در دیگر کشورهای اروپایی نیز، بانک های بزرگ درباره تعامل با ایران خیلی محتاط هستند. اگرچه من می دانم که این شرایط تا حدی آزار دهنده است، اما نباید متعجب باشیم چراکه این بانک ها از بابت تحریم ها خیلی نگران بوده اند... اما حالا اطمینان دارم که این حس احتیاط به مرور زمان برطرف می شود و حتی از هم اکنون شاهد آماده شدن برخی از بانک های اروپایی به تامین خدمات مالی قراردادهای تجاری ایران هستیم.

سفیر انگلیس گفت: فکر می کنم که اصولا روند کار و جهت حرکت به این صورت است و به مرور زمان ضریب اطمینان افزایش می یابد. انگلستان و به ویژه دولت فعلی در زمینه تعامل با همکاران ایرانی و همچنین همکاری نزدیک با بانک های لندن- البته بانک های اروپایی هم در لندن مستقر هستند-  بسیار کوشا بوده است و سعی به اعتمادسازی در سیستم مالی بین المللی دارد تا به این ترتیب، سیستم بانکی قادر به پشتیبانی از توافقات انجام گرفته با شرکت های ایرانی و دولت ایران باشد.... اطمینان دارم که مزایای برجام به تدریج در داخل ایران قابل درک و رویت خواهد بود.

هاپتون همچنین با تاکید بر تلاش های خود در مقام سفیر انگلستان مبنی بر تسهیل روابط تجاری میان تجار ایرانی و انگلیسی، گفت: ما با صدها تن از تجار بریتانیایی که علاقمند به همکاری با شرکت های ایرانی هستند، تماس داشته ایم. فعلا در ابتدای کار هستیم. اما من تیم کوچکی در داخل سفارت دارم که به مسائل مربوط به سرمایه گذاری و امور تجاری رسیدگی می کنند و همه وقتشان به این کار اختصاص می یابد. خود من نیز بسیاری از اوقات خود را صرف ملاقات با تجار قدیمی و با سابقه انگلیسی و البته تجار ایرانی می کنم تا با ایشان در باره یافتن راه های پیشرفت بحث و تبادل نظر کنم.  

ترجیح می دهم در پاسخ به بی اعتمادی ایران به آینده نظر داشته باشم تا گذشته وی ادامه داد: خوشبین هستم که این اقدام به افزایش فرصت ها و توافقاتی در جهت تامین منافع مردم ایران و همچنین انگلستان منجر خواهد شد و دولت لندن چه از طریق سفارتخانه متبوع خود در ایران و چه از طریق نمایندگی های دیپلماتیک خود در لندن به ویژه نهاد جدیدی تحت عنوان دپارتمان تجارت بین المللی، علاوه بر تداوم همکاری خود با دفاتر خارجی و وزارت خزانه داری، همچنان از صاحبان مشاغل که خواهان ایجاد رابطه بین دو کشور و توسعه روابط تجاری هستند، حمایت می کند. همانطور که گفتم به مرور زمان، این روند برای همه سودآور خواهد بود.

سفیر انگلستان در ادامه به پیشرفت هایی در رابطه تجاری لندن-تهران اشاره کرد و گفت: فکر می کنم که در ایجاد هر رابطه نزدیکی خواه بین دولت ها باشد یا مردم، همواره فراز و نشیب هایی وجود دارد. به لحاظ تاریخی، انگلستان و ایران در قرن های اخیر رابطه خیلی نزدیکی با یکدیگر داشته اند و ما در طول سالها در برخی زمینه ها تماس ها و همکاری های زیادی با یکدیگر داشته ایم.

هاپتون در زمینه بی اعتمادی تاریخی ملت ایران نسبت به انگلستان، گفت: ترجیح می دهم در پاسخ به این سوال به آینده نظر داشته باشم تا به گذشته. من به این واقعیت باور دارم که مردم ایران و انگلستان همدیگر را به خوبی می شناسند و قابلیت های یکدیگر را می ستایند و فکر می کنم که هر دوی ما (بریتانیایی ها و ایرانی ها) ملت های بزرگی هستیم و این مبنای درستی است که به ما اجازه برقراری یک همکاری دو جانبه قویتر بین دو کشور را می دهد. این همان موردی است که این سفارتخانه و تیمی که در آن مشغول به کار است، سعی به انجام آن دارند. یکی از اولویت های من در مقام یک سفیر، تلاش برای اعتمادسازی بیشتر با هدف افزایش همکاری هاست و یکی از راه هایی که ما می توانیم برای نیل به این مقصود امتحان کنیم، تقویت همکاری اقتصادی و افزایش روابط تجاری بین کشورهایمان است.

بریتانیایی ها و ایرانی ها ملت های بزرگی هستند و این مبنای درستی است که به ما اجازه برقراری یک همکاری دو جانبه قویتر بین دو کشور را می دهدسفیر انگلستان در پاسخ به سوالی مبنی بر تلاشهای رسانه های انگلیسی به جلوه دادن تفرقه سیاسی در ایران، اظهار داشت: دولت بریتانیا لزوما با هر چیزی که رسانه های این کشور به آن می پردازند، موافق نیست و اختلاف نظرهای بسیار زیادی وجود دارد. دولت لندن و این سفارتخانه در دوره جدیدی از رابطه با ایران، بر روی یافتن راه های سازنده ای از تعامل در باب مسائل مرتبط با مردم بریتانیا تمرکز می کنند.

هاپتون در ادامه گفت که دولت انگلستان انجام اقداماتی را در زمینه بهبود روابط دوجانبه با ایران نه تنها در سطوح تجاری و دولتی بلکه در سطح عمومی (مردمی) نیز در نظر دارد.

وی در این باره گفت: دولت انگلستان از هر امکانی برای کمک جهت ارائه تسهیلات بانکی به ایران در جریان اجرای برجام استفاده می کند تا روند تجاری بین دو کشور آسانتر شود. در عین حال تلاش ما در جهت برقراری رابطه بین ملت ها است. برای مثال، مرکز تقاضای روادید و مهاجرت بریتانیا از ماه میلادی فوریه به این سو کار ارائه خدمات را از سر گرفته است. همچنین با خطوط هوایی بریتانیا نیز که خدمات پرواز مستقیم لندن-تهران را  شش بار در طول هفته ارائه می دهد، همکاری داشته ایم. این اقدام بسیار مثبتی است چراکه موجب افزایش تماس مردم ایران و انگلستان شده و روابط دو کشور را تقویت می کند.

 سفیر انگلستان در خصوص تلاش های کنسولی برای تسهیل سفر بین انگلستان و ایران، گفت: در حال حاضر خدمات رسانی محدودی در هر دو کشور برای اتباع انگلیسی و ایرانی وجود دارد. این نخستین قدم  و در واقع بخشی از همان اعتمادسازی، ایجاد رابطه، تماس ملتها و تعامل تجاری است که پیشتر درباره آن صحبت کردیم. شما خواستار سفر هستید و ما هم خوشحالیم که خدمات ارائه ویزا را در تهران از سر گرفته ایم. ما همچنین خواستار توسعه ی خدمات بخش ویزا در تهران جهت تشویق ایرانیان به سفر به انگلستان هستیم. امیدوارم که به مرور زمان، روند مسافرت قانونی بین دو کشور افزایش یابد و این امر، البته باز هم به مرور زمان، مستلزم افزایش خدمات رسانی در سرویس ارائه ویزا است.

هاپتون، در اظهار عقیده خود درباره گزارش اخیر روزنامه «ایندپندنت» مبنی بر اینکه انگلستان به بزرگترین صادر کننده سلاح به خاورمیانه بدل خواهد شد، گفت: دولت بریتانیا با دقت هرگونه صادرات تسلیحاتی انگلستان به دیگر کشورها را رصد می کند حال می خواهد به خاورمیانه باشد یا هر جای دیگر. ما قوانین و بررسی های بسیار موشکافانه ای را برای نظارت بر استفاده نهایی از هر گونه سلاحی رعایت می کنیم. پس اجازه دهید تا به شما از بابت این موضوع اطمینان دهم که پارلمان انگلستان و همچنین مردم و رسانه های این کشور این قبیل مسائل را با دقت موشکافانه ای دنبال می کنند و ما قوانین ثابتی در این خصوص داریم که حتما رعایت می شوند.

وی در ادامه با توجه به احداث پایگاه دریایی انگلستان در کشور بحرین و در توجیه پارادوکسی که ناشی از واکنش گروه های افراطی به حضور نظامیان خارجی است و با تشدید احتمالی فعالیت آنها موجب اخلال در برقراری امنیت در منطقه می شود، گفت: ما به دعوت پادشاهی بحرین، مشغول ساخت یک پایگاه دریایی در این کشور هستیم و این سرمایه گذاری مهمی برای انگلستان محسوب می شود- سرمایه گذاری که نه به قصد بی ثباتی بلکه با هدف تلاش و همچنین حمایت از برقراری صلح و امنیت در منطقه طراحی شده است. من با این برداشت که نتیجه همیشگی حضور نظامی قدرت های خارجی دامن زدن به افراط گرایی است، مخالف هستم. شاید گاهی این مسئله صحت داشته باشد اما آنچه که دولت انگلستان سعی به انجام آن دارد تلاش برای همکاری با شرکایمان در جهت ایجاد ثبات و برقراری صلح در منطقه می باشد.

هاپتون افزود: من فکر می کنم که جامعه بین الملل باید با همکاری یکدیگر- تاکید می کنم این بسیار مهم است که در همکاری با یکدیگر- و نه لزوما به صورت فردی برای حل مشکل اقدام کند. انگلستان با شرکای خود، حال می خواهد ناتو باشد یا ائتلافی از دیگر شرکایمان، همکاری می کند اما دولت لندن امیدوار است که از خلال این تلاش، قادر به ایجاد ثبات باشد و به برقراری صلح، امنیت و به تبع آن رفاه مردم خاورمیانه کمک کند.

راه حل فائق شدن بر بحران سوریه به عنوان یک مشکل جهانی، مذاکره و گفتمان سیاسی استسفیر انگلستان در پاسخ به این استدلال که حضور نیروهای خارجی نظم امنیتی پایداری را که مطلوب ایران است و با مشارکت کشورهای منطقه و نه لزوما بیگانگان تامین می شود، به تاخیر خواهد انداخت، گفت: به عقیده من در جایی که کشورها و قدرت های منطقه ای از توانایی توفیق در فرونشاندن و کاهش درگیری ها برخوردار باشند، دولت لندن هم خوشحال خواهد بود تا همه تلاش خود را برای حمایت از آنها به کار گیرد. خیلی بهتر است که این قبیل مسائل در داخل یک کشور و یا به صورت منطقه ای حل و فصل شود. اما متاسفانه جهان به این شکل نیست و به نظر می آید که درگیری ها به ویژه در آفریقا و خاورمیانه به مدد نیروهای منطقه ای فروکش نکرده و حل و فصل آنها تلاش های چند جانبه را می طلبد – به ویژه تلاش هایی که به رهبری سازمان ملل متحد و با هدف برقراری آرامش، صلح و امنیت و به منظور حل مسائل نه از راه خشونت بلکه با توسل به گفتمان سیاسی انجام می گیرد. در سال های اخیر این اهداف در بسیاری از موارد، که فکر می کنم به خصوص در مورد آفریقا بتوانم به آنها اشاره کنم، محقق شده اند.

هاپتون در ادامه افزود: همانگونه که انگلستان و ایران هر دو به آن اذعان می کنند، سازمان ملل متحد نقش مهمی را ایفا می کند و به همین دلیل است که برای پیشرفت در موضوع سوریه، به لزوم حمایت قاطع جامعه بین الملل از تلاش های آقای «دی میستورا» نماینده ویژه سازمان ملل متحد باور داریم و از همین رو است که مذاکره و گفتمان سیاسی راه حل مسائل موجود است چراکه سوریه به یک مشکل جهانی تبدیل شده و به عنوان مثال شاهد جاری شدن سیل مهاجرت به اروپا از سوی مردمی هستیم که آواره شده اند و این مسئله ای است که بر ما تاثیر می گذارد و بنابراین فکر می کنیم مهم است که ما هم نقش خودمان را در کنار دیگر شرکایمان در تلاش برای رسیدن به راهکاری مسالمت آمیز در حل بحران سوریه ایفا کنیم.

با اجرای برگزیت، از آنجایی که انگلستان بیش از پیش بر روی توسعه رابطه با کشورهای خارج از اتحادیه اروپا تمرکز خواهد کرد، ایران نیز در مقام شریک در عرصه روابط تجاری و اقتصادی حتی از اهمیت بیشتری برای انگلستان برخوردار خواهد شدوی در پاسخ به این پرسش که آیا «برگزیت» باعث افزایش همکاری های نظامی و تسلیحاتی بریتانیا با اعضای شورای همکاری خلیج فارس خواهد شد، نیز گفت: من رابطه مستقیمی بین این دو مسئله نمی بینم. به عقیده من، برگزیت موقعیت جدیدی است و انگلستان و اتحادیه اروپا در حال کار بر روی تبعات خروج انگلستان از اتحادیه هستند. من فکر نمی کنم که این مسئله به هیچ وجه تاثیر منفی در رابطه با ایران داشته باشد.

هاپتون افزود: برعکس به عقیده من از آنجایی که انگلستان بیش از پیش بر روی توسعه رابطه با کشورهای خارج از اتحادیه اروپا تمرکز خواهد کرد، ایران نیز در مقام شریک در عرصه روابط تجاری و اقتصادی حتی از اهمیت بیشتری برای انگلستان برخوردار خواهد شد و فکر می کنم این موضوع در رابطه با دیگر کشورهای سراسر جهان هم صدق کند - کشورهای مهمی که اقتصادهای تکنو محور دارند از جمله اعضای شورای همکاری خلیج فارس  (GCC)که ما هم رابطه قوی با آنها داریم و همچنان به توسعه آن ادامه می دهیم.

سفیر انگلیس در نهایت با کمرنگ نشان دادن دغدغه ناشی از کاهش احتمالی رصد و مانیتورینگ تجارت سلاح به عنوان یکی از تبعات برگزیت گفت: نتیجه ای که من از برگزیت برداشت می کنم شاید افزایش سطح تجارت به مرور زمان باشد حال آنکه در حال حاضر هم تجارت کلانی بین انگلستان و شورای همکاری خلیج فارس وجود دارد و کشورهای GCC از جمله سرمایه گذاران بزرگ در عرصه املاک و مستغلات، بازرگانی و بسیاری از حوزه های دیگر در انگلستان هستند. اما من رابطه مستقیمی بین برگزیت و تجارت سلاح نمی بینم.