به گزارش صبح رزن به نقل از  خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، کلمه رغائب که به صورت جمع است، از ریشه "رَغَب" به معنای رغبت و اشتیاق به چیزی است. بنابراین شب رغائب به معنای شب اشتیاق‌هاست. اما سؤال اینجاست اشتیاق به چه موضوعی؟ پاسخ اینکه اشتیاق و میل به عبادت برای رسیدن به ثواب عظیم خداوند؛ همچنان که لغت‌پژوهان درباره نماز رغائب گفته‌اند: "صلاة الرَّغَائِبِ‏" أی ما یُرْغَبُ‏ فیها من الثواب العظیم‏؛ نماز رغائب یعنی میل به نماز برای رسیدن به ثواب عظیم خداوند. (مجمع البحرین، ج‏2، ص72)

معنای دیگری که می‌توان برای آن فرض گرفت، میل و رغبت بخشش خداوند نسبت به بندگان خویش است. همچنان که در فرهنگ ابجدی آمده است: الرَّغِیبَة و جمع آن رَغَائِب‏ که مؤنث کلمه "الرَّغِیب" است، به معنای «کارى پسندیده، بخشش بسیار». (فرهنگ ابجدى، ص436) و یا راغب در مفردات خود می‌گوید: الرَّغِیبَة به معنای بخشش بسیار است ... یا به خاطر فراوانى و فراخى آن بخشش است که از معنى اصل لغت یعنى وسعت مشتقّ شده است.» سپس استناد به یک شعر می‌کند و می‌نویسد: «شاعر گوید: یُعْطِی‏ الرَّغَائِبَ‏ مَنْ‏ یَشَاءُ و یَمْنَع‏؛ با فراوانى و فراخى به هر که مى‏‌خواهد مى‏‌بخشد و منع مى‏‌کند». (مفردات ألفاظ القرآن، ص359) بنابراین تصور اینکه "لیلة الرغائب" به معنای "شب آرزوهاست" و با این نگرش، از خداوند آرزوهای دنیوی بخواهیم، تصور اشتباهی است؛ هرچند دعا و آرزو از خداوند امر پسندیده‌ای است، اما خداوند باطن این شب را برای رهایی نفس انسان از مادیات جهت پرورش ابعاد معنوی او قرار داده است.

از این منظر، پرداختن به اعمال این شب گرامی معنای دیگری می‌یابد. رسول الله صلی الله علیه و آله در فضیلت این ماه فرمود «از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید؛ زیرا شبى است که فرشتگان آن را «لیلة الرغائب» مى‌نامند. این نامگذارى به این جهت است که هنگامى که یک سوم از شب گذشت، هیچ فرشته‌‏اى در آسمانها و زمین نمى‌ماند مگر اینکه در کعبه و اطراف آن جمع مى‌شوند. آنگاه خداوند نورش را بر آنان ظاهر می‌‏کند و به آنان مى‌فرماید: اى فرشتگانم هر چه مى‌خواهید از من درخواست کنید. فرشتگان می‌گویند حاجت ما این است که روزه‏ داران رجب را بیامرزی. خداوند مى‌فرماید: این کار را انجام دادم؛ لَا تَغْفُلُوا عَنْ لَیْلَةِ أَوَّلِ جُمُعَةٍ مِنْهُ -أی من شهر رجب- فَإِنَّهَا لَیْلَةٌ تُسَمِّیهَا الْمَلَائِکَةُ لَیْلَةَ الرَّغَائِبِ، وَذَلِکَ أَنَّهُ إِذَا مَضَى ثُلُثُ اللَّیْلِ لَا یَبْقَى مَلَکٌ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِلَّا وَیَجْتَمِعُونَ فِی الْکَعْبَةِ وَ حَوَالَیْهَا، وَیَطَّلِعُ اللَّهُ عَلَیْهِمْ فَیَقُولُ لَهُمْ: یَا مَلَائِکَتِی سَلُونِی مَا شِئْتُمْ؟ فَیَقُولُونَ: یَا رَبَّنَا حَاجَتُنَا إِلَیْکَ أَنْ تَغْفِرَ لِصُوَّامِ رَجَبٍ. فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: قَدْ فَعَلْتُ ذَلِکَ». (إقبال الأعمال (ط - القدیمة)، ج‏2، ص632)