حزب‌الله؛ بازیگر خردمند
حزب‌الله لبنان امروز در یکی از نقاط حساس تاریخ خود به سر می‌برد، وضعیتی که ریشه در متغیرهای کلان غرب آسیا و ماهیت سیاست‌های راهبردی واشنگتن و تل‌آویو دارد.

دولت دونالد ترامپ و متحدان منطقه‌ای‌اش تلاش دارند با فشار سیاسی و نظامی و تبلیغِ عبارت فریبنده «صلح منطقه‌ای»، کانون‌های مقاومت علیه اشغالگری را هدف قرار دهند و پروژه خلع سلاح را پیش ببرند.

در چنین فضایی، رفتار حزب‌الله در ماه‌های گذشته نشان‌دهنده اتخاذ راهبردی هوشمندانه و خردمندانه است که دو چالش اصلی پیش روی این جنبش را مدیریت می‌کند.

چالش نخست، تداوم حملات پراکنده و هدفمند اسرائیل به لبنان است. از زمان اعلام آتش‌بس اسرائیل با لبنان، نقض مکرر آتش‌بس(بیش از ۴ هزار مورد) و عملیات‌های ترور هدفمند در خاک لبنان ادامه یافته است، رفتاری که بسیاری آن را تلاشی برای وادار ساختن حزب‌الله به واکنش گسترده و فراهم آوردن بهانه برای آغاز جنگی فراگیر می‌دانند.

در پاسخ، حزب‌الله به‌جای اقدام هیجانی یا آغاز جنگ گسترده، از استراتژی خویشتنداری تاکتیکی استفاده کرده است. اظهارات اخیر شیخ نعیم قاسم دبیرکل حزب‌الله نمایانگر همین راهبرد است؛ یعنی آمادگی کامل برای دفاع و مخالفت قاطع با هر تلاشی برای تضعیف مقاومت.

شیخ نعیم قاسم در گفتگو با شبکه المنار تأکید کرد: ما به‌عنوان مقاومت آماده دفاع هستیم اما آماده‌ی به راه انداختن جنگ نیستیم. ما نه تصمیمی برای جنگیدن داریم و نه تصمیمی برای شروع جنگ. اما اگر جنگی به ما تحمیل شود، حتی اگر چیزی جز یک تخته چوب نداشته باشیم، اجازه عبور به اسرائیل را نخواهیم داد.

چالش دوم، فشارهای سیاسی و دیپلماتیک برای خلع سلاح حزب‌الله است که از سوی آمریکا و اسرائیل پیگیری می‌شود. در داخل لبنان، بحران اقتصادی و شکاف‌های سیاسی پیچیده‌ای وجود دارد که هرگونه تحریک داخلی می‌تواند به یک بحران طولانی و فراگیر منجر شود که همه‌ی گروه‌ها بازنده‌ی این بحران خواهند بود.

حزب‌الله اما با تأکید مستمر بر مشروعیت سلاحش به‌عنوان ابزار دفاع ملی و با تلاش برای جلوگیری از تبدیلِ این مسئله به جنگ داخلی، مسیرِ حفظ انسجام داخلی را پی گرفته است. به عبارت دیگر، رویکرد حزب‌الله نه تقابل با جریان‌های لبنانی، بلکه تلاش برای حفظ ثبات و ممانعت از بهره‌برداری دشمن از اختلافات داخلی است.

این بازی هوشمندانه بر سه ستون قرار دارد: خویشتنداری نسبت به تحریکات اسرائیل، حفظ سلاح مقاومت به‌عنوان تضمین امنیت ملی و تقویت انسجام سیاسی و اجتماعی در داخل لبنان. ترکیب این سه عنصر، هم توان بازدارندگی را حفظ می‌کند و هم مانع از سقوط کشور در گرداب جنگی می‌شود که هدف اصلی پروژه‌های خارجی است.

درمجموع باید تأکید کرد که حزب‌الله با کنشگری هوشمندانه خود در محیط ملتهب منطقه نشان داده است که توانایی تبدیل تهدیدات خارجی به فرصتی برای نشان دادن مسئولیت‌پذیری ملی و مدیریت بحران را دارد به‌گونه‌ای که از یک سو از امنیت مرزها دفاع شود و از سوی دیگر از فروپاشی داخلی جلوگیری گردد.