به گزارش صبح رزن به نقل از جهان، بعضی از مساجد، مغازه و دانشگاه‌ها در استانبول به محل مداوای مجروحان تبدیل شده‌اند.

بر اساس گزارش شبکه خبری بی بی سی معترضان و پلیس حدود نیمه شب گذشته به وقت محلی در حوالی استادیوم متروکه بشیکتاش درگیر شدند و نیروهای پلیس از ماشین‌های آب پاش و گاز اشک آور استفاده کردند.

در شبکه‌های اجتماعی نیز گزارش‌های زیادی منتشر شده است مبنی بر این که نیروهای امنیتی از گازهایی که از اسپری فلفل و گاز اشک آور قوی تر بوده، استفاده کرده‌اند.

دولت ترکیه می‌گوید که حداقل 1700 معترض را بازداشت کرده است.

معترضان می‌گویند که رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه، باید استعفا دهد. آن‌ها در میدان تقسیم در مرکز استانبول جمع شده‌اند.

ناآرامی‌های میدان تقسیم و نهایتا اشغال این میدان توسط معترضین در روز یکشنبه، نه تنها باختی برای پلیس استانبول بود بلکه چهره قدر و بدون رقیب رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه را شکست.

در چند روز گذشته در حالی که بسیاری از مطبوعات جهانی اتفاقات ترکیه را پوشش می‌دادند، مطبوعات داخلی با توجه به وسعت اعتراضات آن چنان حوادث را پوشش ندادند.

بسیاری از تحلیلگران می‌گویند صاحبان مطبوعات از اردوغان می‌ترسند. در چند سال گذشته بسیاری از روزنامه‌نگاران ترکیه به خاطر انتقاد از دولت توسط صاحبان مطبوعات اخراج شده‌اند.

امروز مشخص شد که عبدالله گل، رئیس جمهوری ترکیه که از سفر ترکمنستان بازگشته بود تلفنی با نخست وزیر و وزیر کشور صحبت کرده بود.

حدود دو ساعت پس از تلفن او وزیر کشور دستور عقب نشینی پلیس را صادر کرد.

علاوه بر این، درگیری‌هایی نیز در آنکارا، پایتخت و شهر ازمیر گزارش شده است.

این اعتراض‌ها در پی ساخت یک مرکز تجاری در پارکی در نزدیک میدان تقسیم استانبول آغاز شد اما به سرعت به حرکتی بزرگ تر علیه دولت اردوغان تبدیل شده است.

در آنکارا پس از آن که معترضان به سمت دفتر نخست‌وزیر حرکت کردند پلیس با ماشین آب‌پاش و گاز اشک‌آور آنها را متوقف کرد.

پیش از این رجب طیب اردوغان از معترضان خواسته بود که به خانه‌هایشان بازگردند. اردوغان می‌گوید مخالفانش دموکراسی را زیر پا می‌گذارند.

پلیس سعی کرده با ایجاد موانعی جلوی تجمع معترضان را بگیرد. معترضان می‌گویند که خواهان آزادی فوری همه بازداشتی‌های روزهای اخیر و استعفای مقام‌هایی شده‌اند که در برخوردهای خشن با معترضان نقش داشته‌اند.

روز گذشته اردوغان تصدیق کرد که نیروهای امنیتی و پلیس در مواردی برخورد نامناسبی با معترضان داشته‌اند.

"طیب استعفا" یکی از شعارهای اصلی معترضان است.

درگیری‌ها در ترکیه از چند روز پیش و در اعتراض به ساخت یک مجتمع تجاری در محل پارک "قزی" در استانبول آغاز شد، اما اعتراضات به سرعت جنبه سیاسی به خود گرفت و به شهرهای مختلف ترکیه سرایت کرد.

به جز تجمع امروز، معترضان دیشب هم با قاشق زدن و روشن و خاموش کردن پیاپی چراغ‌های خانه‌هایشان اعتراضشان را نشان دادند.

رجب طیب اردوغان در بیش از 10 سالی که به نخست‌وزیری ترکیه رسیده با چنین اعتراض‌های گسترده‌ای مواجه نشده بوده است.

به گزارش خبرنگار ایسنا از استانبول، "قزی (گزی) پارک" یکی از پارک‌های قدیمی ترکیه است که نه تنها برای مردم ترکیه دارای اهمیت است بلکه یکی از جاذبه‌های توریستی این کشور نیز به شمار می‌رود. در این پارک که بیش از 70 سال قدمت دارد، بیش از 200 اصله درخت وجود دارد که از حدود چند روز پیش به قصد ساخت یک مرکز تجاری شروع به قطع کردن آنها کردند. از همان دقایق اولیه که شرکت سازنده مرکز تجاری شروع به نابودی درختان کرد، فعالان محیط زیست مخالفت خود را با این اقدام اعلام کردند. در پی اعلام مخالفت این فعالان، رجب طیب اردوغان و رییس حزب عدالت و توسعه با بیان شدیداللحنی اعلام کرد که تصمیم گرفته شده و کسی نمی‌تواند مانع تخریب این پارک و ساخت و ساز در آن شود.

در همان زمان حزب مردم جمهوری‌خواه، حزب مخالف نخست وزیر، وارد میدان شد و کمال قلیچ‌داراوغلو، رییس این حزب با حضور در جمع تظاهرکنندگان در کنار آنان قرار گرفت و او نیز با بیان شدیداللحنی خواهان حفظ آثار تاریخی شد.

پلیس ترکیه از همان شروع اعتراضات با گاز اشک‌آور سعی کرد از دامنه اعتراضات بکاهد اما این کار نتوانست تاثیری در متفرق کردن مردم داشته باشد. درحالی که این اعتراض از یک درخواست فعالان محیط زیست شروع شده، اکنون به دعوا و جهت‌گیری دو حزب مخالف ترکیه یعنی حزب حاکم عدالت و توسعه و حزب مردم جمهوری‌خواه تبدیل شده است و حتی اعتراض‌کنندگان اکنون خواهان استعفای رجب طیب اردوغان هستند.

دولت اردوغان درحالی به این اقدام دست زده که بیشتر مردم ترکیه از این بابت ناراحت هستند. حتی بسیاری از کسانی که طرفدار حزب نخست‌وزیرند، از این اقدام او عصبانی هستند و معتقدند که این تخریب به هیچ عنوان نباید صورت بگیرد. "مورات یانیک"، یکی از حاضرین در میدان تقسیم (تاکسیم) در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا گفت: من به شدت طرفدار اردوغان هستم اما باید منطقی بود، چطور می‌شود که نخست وزیر یک کشور بدون رای گیری و بدون خواست مردم این‌طور با تحکم بگوید که این پارک خراب می‌شود و کسی نمی‌تواند مانع تخریب آن شود.

وی با بیان اینکه این پارک "همچون مردمک چشم برای استانبول" است و چنین مکان باارزشی را حق ندارند به همین راحتی به دست نابودی بسپارند، گفت: حالا می‌خواهد هرچیز باارزش دیگری به جای آن ساخته شود. وقتی برای مردم این ارزش محسوب می‌شود، اردوغان حق ندارد پا روی ارزش‌های مردم بگذارد و از پیش خود تصمیم بگیرد.

اعتراضات خیابانی در ترکیه که از دوشنبه گذشته با تجمع عده‌ای از دوست‌داران محیط زیست شروع شده بود، اکنون نه تنها به بیشتر خیابان‌ها و میدان‌های استانبول بلکه به شهرهای بزرگی چون آنکارا و ازمیر نیز کشیده شده است. اکنون تنها در میدان تقسیم نیست که معترضان دست به سنگ و سایر ابزار برای نشان دادن اعتراض خود برده‌اند، بلکه در تمامی میدان‌های شهر و پشت بام آپارتمان‌ها و خانه‌ها، مردم قابلمه و بشقاب‌ها را به هم می‌زنند تا صدای اعتراض‌شان را این‌گونه به گوش مقامات مسوول برسانند.

 

موضع ما چه باشد؟

آی پرس در این باره نوشت: اگرچه در پوشش خبری و تحلیلی وقایع این روزهای ترکیه، باید به نقاط ضعف دولت اردوغان اشاره کرد و نقش او را در تحولات سوریه فراموش نکرد، از سوی دیگر باید با نگاهی هوشمندانه توجه کرد که یکی از خواسته‌های جدی معترضین، «اسلام‌زدایی» از ترکیه است.

آنها به اینکه طی سال‌های گذشته اسلام‌گرایان آزادی بیشتری یافته‌اند و ترکیه از حالت لائیک تا حدودی خارج شده معترض‌اند. از جمله اعتراضات آنها به محدودیت دسترسی آزاد به مشروبات الکلی است! بی‌بی‌سی به صراحت نوشته است: «معترضان که عمدتا جوان هستند، دولت ترکیه را به استبداد و تلاش برای اسلامی کردن کشور متهم می‌کنند.»

اردوغان اگرچه امروز دشمن ما محسوب می‌شود اما نباید فراموش کرد که دولت او فرصتی را برای مسلمانان ترکیه فراهم آورد تا برای لمحه‌ای، از زیر یوغ «لائیسیته کمالیستی» خلاصی یابند و این مساله جنبه‌ای از عملکرد اردوغان نیست که ما به آن اعتراضی داشته باشیم.

حساب ما با اردوغان و دوستانش بر سر تحولات سوریه کاملا روشن است اما بصیرت اسلامی بر آن تاکید کرده‌اند، اقتضا می‌کند که در کنار معترضین ترک هم قرار نگیریم، همان‌طور که مولا امیرالمومنین علیه‌السلام برای دفاع از حق غصب شده خود، حاضر نشد پیشنهاد کمک شخصی چون ابوسفیان را بپذیرد.

اگر بخواهیم یک راهبرد برای پوشش تحولات ترکیه تدوین کنیم شاید این راهبردی مناسب باشد: «انتقاد از رویکرد خارجی دولت اردوغان و در عین حال، پرهیز از قرار گرفتن در کنار عاملان ناآرامی‌های اخیر.»

توصیه به رسانه ها

متاسفانه این روزها باز هم برخی از دوستان عزیز بدون توجه به ماهیت مخالفان حاضر در خیابان‌های استانبول و آنکارا، چنان ذوق‌زده شده و یقه دریده‌اند که عنان قلم از کفشان رفته و بی‌پروا اسب رسانه را به تاخت درآورده‌اند. چنین رویکردی به این شکل صحیح نیست و می‌تواند از یک فرصت، یک تهدید به‌وجود آورد.

آنها که تاکنون در خیابان‌های ترکیه حاضر بوده‌اند، از اندیشه لیبرالی پیروی می‌کنند و حتی بازیگران سریال مشهور «حریم سلطان» هم که معلوم است که هستند، به ایشان پیوسته‌اند. بنابراین رفتار و نگرش این افراد نمی‌تواند با ایده‌های ما همخوانی داشته باشد.

این را هم نباید فراموش کرد که اردوغان هنوز در ترکیه طرفداران پر و پا قرصی دارد که او را احتمالا در پیروزی بر مناقشه فعلی یاری خواهند کرد و ما احتمالا مجبوریم همچنان با دولت اردوغان همسایه باشیم، لذا باید در عین انتقاد صریح از سیاست‌های او، دوراندیشی کرد.