در حالی که چند هفته ای از پایان پخش سریال معمای شاه به عنوان یکی از پروژه  های به اصطلاخ الف سیما میگذرد اینک میتوان با به جمع بندی درست تری از این سریال و اثر گذاریآن در ذهن مخاطبان ایرانی رسید.

در این بین و در زمان پخش این سریال بساری از محققان و تاریخ پژوهان کشورمان در اظهار نظرهای مختلف سعی کردند تا این مجموعه را از زوایای متفاوت مورد بررسی قرار دهند.

نکته بسیار با اهمیت در این سریال این مسئله است که سازنده ی آن که تجربه ی چندین اثر تاریخی دیگر برای سیما را دارد یک دانش آموخته تاریخ است و اصولا از دریچه تاریخ وارد سینما شده است.

مسئله مهم دیگر کیفیت ساخت فنی فیلم و کارگردانی این اثر عظیم تاریخی است.

در همین زمینه بیشتر نقدها علاوه بر برخی مسائل تاریخی بر نحوه ی ساخت فیلم و نوع چیدمان و طراحی سینمایی اثر معطوف بوده است.

هر چند برخی اشتباهات یا برداشتهای متفاوت تاریخی به زعم برخی از مورخان کشورمان نیز خود از نقدهای جدی به اثر بوده است.

نکته ای که حسین سلطان محمدی، منتقد و کارشناس سینما و تلویزیون  در همین زمینه تاکید میکند  و می گوید: به نظر من مشکل اصلی «معمای شاه» در انبوه بودن تاریخ است و کارگردان نمی‌تواند بسیاری از موضوعات مورد نظر را به درستی بگنجاند. برای نمونه بحث کشف حجاب که پیش می‌آید ما می‌بینیم که به شکلی کاملا گذار به اتفاقات می‌پردازد و همین مسئله به کار لطمه می‌زند.

 حال این ضعف‌ها را مقایسه کنید با کاری چون «در چشم باد» که روایتی از تاریخ معاصر را شاهد هستیم. برای نمونه صحنه عزل رضا شاه در «در چشم باد» به هیچ وجه قابل مقایسه با صحنه مورد نظر در «معمای شاه» نیست.

در همین زمینه و نوع روایتهای تاریخی معمای شاه نیز بازیگر نقش سپهبد فضل‌الله زاهدی در «معمای شاه نیز در خصوص این اثر این چنین اظهار نظر کرده است: من به شخصه در کارهای مختلفی بازی کرده‌ام که در آنها به تاریخ انقلاب توجه شده است، اما در این میان باید از «معمای شاه» به عنوان اثری نام ببرم که توانسته استانداردهای کارهای تاریخی را به خوبی رعایت کند. در ضمن در بحث معنا این کار از پشتوانه خوب تاریخی بهره برد و مورخان بسیار آگاهی در بحث فیلمنامه این کار مشارکت داشته‌اند.

وی درباره استقبال مردمی از سریال «معمای شاه» هم این گونه توضیح داد: هر سریالی که ساخته می‌شود ممکن است مخالف و موافق داشته باشد و اصولاً هیچ اثری بدون منتقد نیست، «معمای شاه» هم از این قاعده مستثنی نیست.

محمد علی نجفی کارگردان اثر ماندگار سربداران در خصوص سریال نظر مثبتی دارد وی با تاکید بر اینکه مجموعه سریال تواسنته است نکات مهمی از انقلاب را در برابر روایتهای ناصحیح شبکه های ضد انقلاب خارجی به نمایش بگذارد تاکید دارد: به نظرم معمای شاه به لحاظ کیفیت و ساختار اثری در خور توجه است.

وی کارگردان را در انتقال دید و نظر تاریخی خود مفق ارزیابی میکند و ادامه می دهد: کارگردان در این اثر توانسته بود ریتم و داستان تاریخی را مناسب هم به پیش ببرد.

جمال شورجه از کارگردانان صاحب سبک سینمای انقلاب با تمجید از ایده و شکل گیری این سریال ساخت چنین سریالهایی را یک ضرورت مهم  مسلم تاریخی می داند.

شورجه تصریح دارد: می‌دانم که زحمات بسیاری برای ساخت این کار کشیده شده، نیروهای حرفه‌ای سینما و تلویزیون ما در آن فعالیت کرده‌اند و سرمایه عظیمی هم صرفش شده و البته همه این اتفاقات تحت مدیریت خوب محمدرضا ورزی انجام شده است.

یعقوب توکلی از تاریخ پژوهان انقلابی نیز با بیان اینکه معمای شاه اثری جدی و جسورانه در  رابطه با تاریخ انقلاب  محسوب می‌شود اضافه میکند:البته میشد خط روایی داستان بهتر از این نیز روایت شود.

به نظر می رسد معمای شاه توانسته است پاسخی اثر گذار به تلاشهای چند سال اخیر برخی رسانه های ضد انقلاب در جهت تحریف تاریخ انقلاب اسلامی باشد.

برای مثال ساخت مستندهایی نظیر انقلاب 57 توسط شبکه بهایی من و تو در تابستان سال 93 و پخش چند باره این مستند تلاشهایی مهمی است که جریان ضد انقلاب و سلطنت طلبان برای تحریف تاریخ شروع کرده اند.

تولید آثار فاخر فرهنگی در این زمینه می تواند پاسخ گویی بسیاری از سوالان نسل جدید و جوان کشور را فراهم کند.

انتهای پیام/م