استفاده از محیط طبیعی و حضور در دامان طبیعت همواره به عنوان یکی از مهمترین علائق ایرانیان در طول تاریخ مطرح بوده است.

جامعه پر تنوع هویتی ایرانیان در طول تاریخ به دلیل توع بالای فرهنگی و از طرفی محیط طبیعی بکر و زیبای کشور ایران و فلات ایران ممزوج و یکی بودن با طبیعت را بسیار خوب و از هزاره های بسیار گذشته تجربه کرده اند.

اینکه ریشه روز سیزده بدر از کجا و چگونه است بحث مفصل و تفصیلی اساسی را می طلبد که مقصود این نوشتار و متن نیست .

آنچه که در روز طبیعت بسیار مهم است این نکته مهم است  که ایرانیان یک روز را برای طبیعت کنار گذارده اند؛ در واقع بیش از اهمیت ریشه و اصل این روز بهره برداری بسیار مناسبی است که از ان توسط ایرانیان اکنون می شود.

  ایرانیان توانسته اند با فرهنگ غنی و پر کشش خود روزی طبیعت را با فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی تثبیت کنند.

  حضور در طبیعت و آن هم با خانواده از چندین جهت کاملا امری پسندیده و قابل تحسین است.

از طرفی حضور خانواده ها در کنار یکدیگر و ایجاد صفا وصمیمت امری سفارش شده در دین مبین اسلام و اولیاء الهی است و هیچ گاه در این زمینه منعی صورت نگرفته بلکه همواره بر صله ی ارحام و دوستی و صمیمت در نزد خانواده ها تاکید شده است.

موضوع دیگر طبیعت و سفارش بزرگان دینی و فرهنگی ما بر رعایت حق طبیعت توسط انسان است.

اسلام طبیعت را امری بسیار مهم و اساسی  انگاشته و بر سالم سازی و نگه داری محیط پیرامونی انسان برای زندگی بهتر و متعالی تر در آن تاکید کرده است.

قطعا این روز فرصتی است تا زندگی همراه با طبیعت دوستی در کنار افزایش صمیمت نزد خانواده و نزدیکی قلوب و دلهای یک ملت صورت گیرد و چه چیزی و چه امری بهتر و پسندیده تر از این میباشد.

در همین زمینه نگاهی به توصیه های و روایتهای پر تعداد از معصومین در خصوص طبیعت نشان دهنده عمق نگاه معصومین و اهمیت و جایگاه طبیعت در زندگی انسانها و آیین اسلام می باشد.

امام صادق‏ - علیه السلام -  در همین زمینه با بیان اهمیت طبیعت فرمود: زندگی جز با سه چیز خوش نمی‏شود: هوای پاك، آب فراوان گوارا و زمین نرم و سست (آماده زراعت).

یا در روایتی دیگر امیرمومنان که جایگاه ویژه ای نزد ایرانیان دارند بیان بسیار ویژه ای دارند

قال الامام علی‏ - علیه السلام - : النَّظَرُ إلَی الخُضرَةِ نُشرَةٌ.

«نهج البلاغه، حكمت 400»

امام علی‏ - علیه السلام - فرمود: نگاه كردن به سبزه، موجب شادابی است.

از نظر اسلام چنانچه فرد یا جامعه ای از عمل شخصی متضرر شوند نمی توانند از راههای مشروع ضرر و زیان خود را از او دریافت دارند. همینطور در صورتیکه کسی یا کسانی اقدام به آلودن محیط می کنند، کسانی که پیرامون محیط شان آلوده شده است می توانند آلوده کننده را برای کیفر تعقیب کنند.

از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است که حضرت فرمود: «تحفظو من الارض فانها امکم» یعنی از زمین حفاظت کنند به درستی که آن مادر شماست. اسلام برای نظافت و بهداشت اهمیت فوق العاده ای قائل است و آن را از نشانه های ایمان می داند.

خداوند متعال می فرماید : «إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ»(1) یعنی ما هر چیز را به اندازه خلق کردیم . پس هر چیز مقدار و حدودی دارد و بایستی بطور صحیح و درست بهره برداری شود تا نابود و منهدم نگردد . چرا که این ثروتهای طبیعی فقط به یان نسل تعلق ندارد . بلکه این اندوخته ها به نسلهای بعد از ما نیز تعلق دارند.

نظر اسلام در مورد آباد کردن زمین و پایداری محیط زیست آمده است: «هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ الأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ»(2) یعنی خداوند شما را در زمین خلق کرد و شما را به عمارت و آباد کردن زمین گماشت . در این رابطه پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «ان قامت علی احدکم القیامه و فی یده فسیله فلیغرسها»، یعنی اگر قیامت برپا شود ودر دست نهالی باشد باید آن را بکارد.

رهبری انقلاب اسلامی نیز با به عنوان مدیریت ارشد و سیاستگذار انقلاب و یک متفکر اسلامی در این زمینه  با بیان ویژگی های محیط و طبیعت در اعتقادات اسلامی میفرمایند: لجوج‌ترین، خبیث‌ترین، سرسخت‌ترین دشمنان که خصوصیّاتی برایش ذکر میشود؛ یکی از خصوصیّات این است: اِذا تَوَلّی‌ سَعی‌ فِی الاَرضِ لِیُفسِدَ فیها وَ یُهلِکَ الحَرثَ و النَّسل؛ حرث و نسل را از بین میبرد، فاسد میکند؛ کشت را - یعنی تولید گیاهی را و تولید انسانی را - نابود میکند و از بین میبرد.

امروز اگر شما نگاه کنید در سیاست‌های دنیا می‌توانید پیدا کنید کسانی را که همین کار را بالفعل با همه‌ی ملّتها و یا با بسیاری از ملّتها دارند انجام میدهند؛ اِهلاک حرث و اِهلاک نسل؛ این را خدای متعال فساد میداند، بعد هم میفرماید: وَ اللهُ لا یُحِبُّ الفَساد.

ده‌ها روایت با مضامین عالی در اسلام، در متون دینی ما درباره‌ی زمین، درباره‌ی محیط زیست ما هست؛... که اشاره میکند به فراورده‌های روی زمین که همه‌اش مال بشریّت و متعلّق به شما است؛ قضیّه‌ی محیط زیست خیلی قضیّه‌ی مهمّی است.

رهبرانقلاب_۹۳/۱۲/۱۷

در زمینه صله ارحام و صمیمت و دوستی نزد خاواده ها نیز سفارش اکید اولیاء و معصومین بر همین نکته است.

امام على عليه السلام در این زمینه با سفارش به این امر میفرمایند : صِلَةُ الرَّحِمِ تُدِرُّ النِّعَمَ وَ تَدْفَعُ النِّقَمَ؛

صله رحم، نعمت ها را فراوان مى كند و سختى ها را از بين مى برد.

امام صادق عليه السلام نیز صله رحم را موجب آبادنی و طولانی شدن عمر میدانند و میفرمایند  :

صِلَةُ الرَّحِمِ تَعمُرُ الدِّيارَ وَ تَزيدُ فى الأعمارِ وَ اِن كانَ اَهلُها غَيرَ اَخيارٍ؛

صله رحم، خانه ها را آباد و عمرها را طولانى مى كند، هر چند صله رحم كنندگان مردمان خوبى نباشند.

شاید بتوان اینگونه در این زمینه از شرایط جامعه و محیط زیست و توصیه های ائمه معصومین برداشت کرد حضور خانوده ها در طبیعت در روزی به همین نام با هر بهانه ای که باشد میتواند به ایجاد فرهنگ حفظ محیط زیست کمک شایانی کند.

قطعا در میان کسانی که با بی فکری نسبت به آیندگان محیط زیست را محل انباشت زباله های خود قرار میدهند هم فرهنگ ناسالمی برای آیندگان از خود بر زمین میگذارند و هم در حال تخریب حیات بشر هستند.

انتهای پیام/م