به گزارش صبح رزن،این موضوع بخصوص پس از جنگ جهانی دوم این موضوع بخصوص پس از جنگ جهانی دوم بیش از گذشته خود را نشان داده است.

 

کشورهای دارای فن آوری هسته ای به منظور اینکه بر روی این صنعت برتر در جهان و دارندگان بعد از خود تسلط داشته باشند با ایجاد سازمان بین المللی و قوانینی و مقرراتی سعی کردند تا انحصار این موضوع و تسلط خود بر این صنعت و فن آوری برتر همواره باقی بماند.

 

پیمان های مختلفی از جمله پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (NPT)، پیمان منع جامع آزمایش های هسته ای (CTBT)، معاهده منع سلاح های شیمیایی (CWC) و. .. طرح وبه تصویب رسید. ماهیت تمام پیمان های فوق به صورتی است که کشورها را به دو دسته داراها (کشورهای دارای سلاح های هسته ای) و ندارها (کشورهای فاقد سلاح های هسته ای) تقسیم می کند. با این حال تعداد قابل توجهی از کشورهای جهان از جمله جمهوری اسلامی ایران علی رغم ناعادلانه بودن این پیمان ها فقط به انگیزه صلح طلبی تلاش کردند تا به تکنولوژی هسته ای دست یابند.

 

آغاز حرکت در فن اوری هسته ای ایران را باید به سال 1329  عنوان نمود.

 

ایران در سال 1337 رسما به جمع کشورهای عضو سازمان انرژی اتمی پیوست و در سال 47 به جمع ممالک امضا کننده پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای پیوست.

 

بلندپروازی های شاه برای تبدیل شدن به ژاندارم منطقه برای ابرقدرتها و آمریکا اورا به فکر توسعه و ایجاد سازمان انرژی اتمی و تاسیس نیروگاه های هسته ای انداخت.

 

از طرفی آمریکایی ها برای ایجاد دیواری امن و مطمئن در برابر نفوذ بلوک شرق و کمونیست به دنبال ایجاد برخی صنایع در کشورهای هم پیمان خود بر آمدند.

 

 

در سال 1957 ایران و آمریکا در چارچوب برنامه «اتم برای صلح» که آیزنهاور پیشنهاد کرده بود قرارداد همکاری در زمینه‌های غیرنظامی اتمی امضا کردند و بر پایه این قرارداد ایران چند کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده برای مصرف پژوهشی از آمریکا دریافت می‌کرد، مسیر هسته ای ایران دارای فراز و فرودهای بسیاری بود.

 

پس از تاسیس سازمان انرژی اتمی ایران به ریاست اکبر اعتماد در سال 53 خورشیدی ایران با یکی از شرکتهای زیر مجموعه زیمنس المان قرار داد ساخت نیروگاه اتمی بوشهر را منعقد میکند .

 

 

همچنین مشارکت در تولید سوخت هسته ای در فرانسه از دیگر اقداماتی است که در این دوره صورت میگیرد.

 

مرکز تحقیقات هسته ای تهران (TNRC) در سال 1967 و سازمان انرژی اتمی ایران (AEOI) در سال 1974 تأسیس شدند. سازمان انرژی اتمی ایران عهده دار ساخت 4 نیروگاه در بوشهر (و دارخوین)، ایجاد تأسیسات آب شیرین در بوشهر، تأمین سوخت و پشتیبانی تکنولوژیکی از نیروگاه های وقرارداد ساخت 4 نیروگاه دیگر در اصفهان و استان مرکزی گردید. هم زمان با این تحولات، نخست دانشگاه تهران و سپس دانشگاه شیراز نیز در زمینه فناوری هسته ای به تربیت دانشجو در رشته مهندسی هسته ای پرداختند.

 

 

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حالی که کشورهای غربی با ایران قراردادهای همکاری در خصوص این صنعت امضا کرده بودند به یکباره همه ی این کشورها با پشت کردن به توافقات خود تمام معاهدات حقوقی را یکباره زیر پا گذاشته و حتی خسارت این تخلف نیز به کشورمان پرداخت نشد.

 

 

در دوران جنگ تحملیلی نیز رژیم صدام چندین بار  برخی تاسیسات هسته ای کشورمان را هدف قرار داد و آسیبهای جدی به این فن آوری کشورمان وارد کرد.

 

بارها و بارها تلاشهای چند شرکت اروپایی برای راه اندازی مجدد برنامه هسته ای ایران و حتی سازمان انرژی هسته ی بین المللی با فشارهای آمریکا متوقف شد.

 

 

بالاخره در سال 1374 قرارداد تکمیل و تجهیز نیروگاه اتمی بوشهر با طرف روسی علی رغم همه ی فشارهای آمریکا منعقد شد.

 

 

هر چند در مسیر افتتاح این پروژه نیز کارشکنی های فراوانی از سمت طرف روسی با فشارهای امریکا انجام پذیرفت اما این نیروگاه بالاخره پس از چندین بار تعویق در افتتاح در سال 1390 به بهره برداری رسید.

در بین سالهای 1381 تا 1384 اتهامات همچون پنهان کاری و غیر صلح آمیز بودن برنامه هسته ای بهانه برای فشار آوردن به جمهوری اسلامی شد و غربی ها علی رغم مذاکرات گسترده دولت وقت و حسن روحانی به عنوان مذاکر کننده ارشدهسته ای و امضای قرارداد تعلیق فعالیتهای هسته ای به تعهدات خود عمل نکردند.

 

در سال 84 و با پیروزی احمدی نژاد در انتخابات و اتخاذ مواضع تهاجمی در برابر زیاده خواهی های غرب فعالیتها هسته ای که توقف شده بود با شتاب بیشتری شروع شد.

 

 

از همین زمان مذاکرات فشرده ای نیز بین ایران و 1+5 صورت گرفت اما همواره این مذاکرات با زیاده خواهی طرف غربی به شکست انجامید.

 

در سالهای حضور دولت نهم و دهم هر ساله در روز ملی فناوری هسته ای که با ابتکار احمدی نژاد وارد تقویم رسمی ایران شد ، صنعت هسته ایران به سرعت فزاینده ای به روند خود ادامه میداد و در این روز هر ساله دست اوردی جدید از مراحل هسته ای شدن کشور رونمایی می شد..

 

 

تحریمها و قطعنامه های سازمان ملل متحد و ارجاع پرونده هسته ای به سازمان ملل همگی موجب تشدید وضعیت پرونده هسته ای شد.

 

ترور دانشمندان هسته ای ایران توسط سازمانهای جاسوسی دولتهای غربی و اسرائیل نشان داد موضوع هسته ی ایران فراتر از یک بهانه است و صنعت هسته ای جایگاه بسیار ویزه در محاسبات دشمنان انقلاب دارد.

 

 

پس از روی کار امدن دولت روحانی و آغاز مذاکرات با وعده های داده شده در انتخابات سال 92 از همان روزهای اول طرح های توسعه ای هسته ای متوقف شد.

مذاکرات متعدد و بیانیه های ژنو و لوزان در نهایت منجر به توافقنامه به نام برجام شد.

 

حرف و حدیث بسیار است اما آنچه در این خصوص باید به آن و در سالروز ملی فناوری هسته ای پرداخته شود نتایج و ماحصل برجام بر روز فن اوری هسته ای کشورمان است.

 

 

 

ای کاش زیر ساخت‌ها پلمب می‌شد نه منهدم

 

معاون سازمان انرژی اتمی در دولت قبل و از یاران شهید احمدی روشن با اشاره تاثیرات برجام بر صنعت هسته ای و دشت آوردهای علمی کشور در گفت گو با رسانه ها گفت:: در تعهدات پذیرفته شده از سوی ایران برخی اقدامات از سوی ما انجام شده است که در حقیقت منهدم کردن بخش عمده‌ای از زیرساخت‌های سازمان انرژی اتمی بوده است در حالی که حد فاصل سال‌های 82 تا 84 این انهدام وجود نداشت  چرا که زیرساخت‌ها در آن زمان پلمب شده بود.

آب‌نیکی تصریح کرد: دولت اصلاحات که تعهد پلمب را پذیرفته بود خودش فک پلمب کرد اما امروز دولت فعلی زیرساخت‌های صنعت هسته‌ای را منهدم کرده است، ضمن اینکه راه‌اندازی و اصلاح رویه فعلی هم تا پایان این دولت پایان نمی‌پذیرد و زمان هم برای بهره‌برداری از آن طولانی‌تر خواهد بود و قطعاً بعد از راه‌اندازی هم به نقطه قبلی خود یعنی سال 92 باز نخواهیم گشت.

رئیس سابق مرکز توسعه سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: انگیزه‌های نیروهای سازمان انرژی اتمی که در دوره‌ای اقدامات حساس و خاص برای کشور رقم زده بودند،‌ گرفته شده است. یکبار این نیروها در فاصله دو ساله پلمب تأسیسات هسته‌ای ایران روحیه‌شان را از دست داده بودند و بعد از فک پلمب صورت گرفته برنامه‌های سازمان انرژی اتمی توسعه پیدا کرده و مشکلات فنی هم رفع شده بود، روحیه‌شان ارتقاء پیدا کرد اما بعد از پذیرش رسمی تخریب زیرساخت‌های هسته‌ای و انهدام تجهیزاتی که سال‌ها برای آن زحمت کشیده شده بود وضعیت روحیه و انگیزه آنها در حداقل ممکن است.

از بین رفتن اعتماد تولید کننده تجهیزات هسته‌ای با برجام

وی گفت: زنجیره تأمین غنی‌سازی و ساخت سانتریفیوژ چیزی است که شهید مصطفی احمدی‌روشن جان خود را در این مسیر داده و صدها نفر هم با اینکه شهید نشدند، اما تا پای جان برای آن زحمت کشیدند.

عضو سابق هیأت مدیره شرکت‌های غنی‌سازی سازمان انرژی اتمی گفت: وقتی این زنجیره تأمین با سرعت از بین می‌رود به راحتی نمی‌توان آن را به دست آورد چرا که تأمین‌کننده تجهیزات دیگر حاضر نیست به این گود آمده و مجدداً سرمایه‌گذاری میلیاردی انجام دهد چرا که در گذشته ضرر میلیاردی به دلیل عدم خرید تولیدات صورت گرفته از سوی سازمان انرژی اتمی رخ داده بود و به همین دلیل ریسک آغاز مجدد فعالیتشان را نخواهند پذیرفت چرا که احتمال ضرر مجدد وجود دارد و اعتماد هم از بین رفته است.

 

 

هم خسارت دادیم و هم عجله منجر به تخریب داشتیم

آب نیکی تصریح کرد: بنابراین ما کاملا در رفتار بی‌سابقه برنامه خود را انجام دادیم و عجله بی‌مورد باعث شد تا بخشی از تجهیزات به خوبی فرآیند جمع‌آوری خود را طی نکند و از بین برود.

وی اضافه کرد: در حال حاضر هم باید بدانیم خسارت داده‌ایم چرا که بخشی از ماشینهای ما از دست رفته است و قلب راکتور اراک را پر از بتن کرده‌ایم.

رئیس سابق مرکز توسعه سازمان انرژی خاطرنشان کرد: شخص رئیس سازمان گفته که حتی اگر قلب راکتور اراک را درآوریم و دوباره بازگردانیم بلافاصله بعد از بازگشت دیگر فایده‌ای نخواهد داشت؛ پس قلب راکتور اراک به طور کامل از بین رفته و ما آن را منهدم کرده‌ایم.

آب نیکی تصریح کرد: اینکه بتن به قلب راکتور اراک ریخته‌ایم و آن را پر کرده‌ایم دیگر قابل استفاده نخواهد بود؛ قلب راکتور اراک دیگر از بین رفته است و باید دوباره به طور کامل ساخته شود.

وی افزود: اگر بخواهیم دوباره آن را بسازیم زمان‌بر خواهد بود؛ البته این ساخت دوباره هزینه‌بر نیز خواهد بود.

رئیس سابق مرکز توسعه سازمان انرژی با بیان اینکه کارشناسان و متخصصان ما دلسرد شده‌اند، گفت: کارشناسان ما دلسرد شده‌اند چرا که حاصل دستاورد چند ساله آنان را از بتن پر کرده‌ایم و دیگر انگیزه‌ای ندارند بنابراین اتفاقی که ایجاد شده خسارت جدی به کشور وارد کرده است و ما در جمع کردن سانتریفیوژها هم به شکل سریع برنامه را پیش بردیم و به صورت طبیعی و درست عمل نکرده‌ایم.

 

 

در اظهار نظری دیگر جمعی از دانشمندان هسته ای در اردیبهشت ماه 95 در نامه ای خطاب به رئیس سازمان انرژی اتمی از وضعیت صنعت هسته ای پس از برجام به شدت انتقاد کردند.

در بخشی از این بیانیه که خبرگزاری های کشور منتشر کردند آمده است:

 

سؤال اینجاست که پروژه‌های سازمان، طی ۵ ماه پس از تأیید برجام با چه سرعتی به اتمام می‌رسد که به دنبال آن حدود ۴۵۰ نفر اتمام همکاری می‌خورند؟! آیا به خاطر محدویت‌های برجام، تعدادی از پروژه‌ها متوقف و تعطیل شده است؟ آیا شما که خودتان فرموده اید تبعات فنی برجام را برعهده گرفته‌اید بر این مسائل اشراف نداشتید؟ 

سوابق همکاری این عزیزان با پژوهشگاه علوم و فنون سازمان انرژی اتمی حاکی از آن است که اکثر این پژوهشگران در طی سال‌های همکاری و با وجود همه تحریم‌ها، محدودیت‌ها و خرابکاری های هسته ای که غرب بر این صنعت تحمیل کرده بود، با جان و دل مشغول به کار بوده‌اند و به معادنی از تجربه تبدیل شده اند. در نتیجه، تعدیل این تعداد پژوهشگر باسابقه و با تجربه به بهانه اتمام یک یا چند پروژه، نوعی بی تدبیری است و در بهترین حالت از دست دادن گنجینه هایی ارزشمند است. البته ظاهراً این روزها از دست دادن و یا کم ارزش جلوه دادن چنین ذخایری به عادت این سازمان تبدیل شده است؛ چنان که معدن با ارزش ساغند و تعدیل کارکنان با تجربه اش با همین دلایل به تعطیلی کشیده شده است! 

 

 

کارخانه ای رئیس کمیته هسته ای مجلس نهم  و از اساتید صنعت هسته ای  نیز بارها در گفت و گوهای مختلف تاکید کرد برجام یکی از مهمترین علتهای عقب افتادگی برنامه های هسته ای کشورمان بوده است.

 

 

به نظر میرسد تبلیغات گسترده دولتی ها و حامیان پرتعداد رسانه ای آنها در زیبا نشان دادن برجام برای صنعت هسته ای حداقل از زبان متخصصین این امر محقق که نشد هیچ ضربات جبران ناپذیری بر صنعت هسته ای وارد شد و موجب سرخوردگی بخصوص در جوانان مومن و انقلابی شد که با اتکا به قدرت دونی خود و کشو ر ایران را به جمع محدود دارندگان صنعت هسته ای جهان تبدیل کردند.

 

 

انتهای پیام/