محمد فرهاد کلینی، کارشناس ارشد مسائل استراتژیک و بین الملل در گفتگوی تفصیلی با شبکه اطلاع رسانی راه دانا، در خصوص نتایج مذاکرات و دستاوردهای به نتیجه رسیدن مذاکرات یا عواقب به نتیجه نرسیدن مذاکرات گفت: بایستی این را درک کنیم که مذاکراتی که جنس آن از موضوعات راهبردی است، طبیعتاً نمی شود به آن یک نگاه تاکتیکی داشت؛ چراکه باید دقیقاً در همان سطح مورد ارزیابی قرار گیرد.

وی افزود: مذاکرات هسته ای با توجه به ارزش و دست آوردهایش و با توجه به حضور کشورهای مهم بین‌المللی در این موضوع، خودبه‌خود مسیر آن را راهبردی کرده است و از این منظر می تواند مدت دار باشد و این مربوط به خواستگاه دولت نیست.

این کارشناس بین الملل یادآور شد: اگر دقت کنید مشاهده می کنید که در دولت قبلی و حتی دولت های ماقبل آن به اشکال مختلف در بحث موضوع مذاکرات در کشورهای مختلف و بر سر موضوعات مختلف حضور داشتیم که از سوی دیگر بحث مذاکرات ارزش خودش را در دیپلماسی و نتایج باید نشان دهد یعنی اینکه مذاکرات باید برای پیشبرد اهداف و رسیدن به یک راه حل متناسب منجر شود .

کلینی با اشاره به این موضوع که برخی فکر کنند مذاکره به عنوان یک صحنه محاکمه یا یک صحنه دادگاهی است و ایران را باید در جایگاه متهم خطاب کنند یادآور شد: برخی افراد در گذشته در آژانس این رویه را دنبال می کردند که البته جمهوری اسلامی ایران در هیچ زمان و در هیچ دوره‌ای زیر بار این نگاه به مذاکرات نرفته است و از سوی دیگر نکته‌ای که بسیار قابل توجه است اینکه در نگاه اروپایی معمولا دیپلماسی مسیرش جدای از بحث موضوع به اصطلاح فشارهای سیاسی و فشارهای نظامی بوده است و مذاکره را به عنوان یک ابزار برای رسیدن به راه حل می‌دانسته‌اند و طی چند سال اخیر از  مواضع سنتی خود فاصله گرفته است.

وی گفت: ما از زمان جمهوری خواهان و در دوره‌های قبلی در آمریکا شاهد این بودیم که از دیپلماسی به عنوان یک ابزار برای فشار استفاده می‌شود و دیپلماسی را زیرمجموعه یک نوع نگاه براندازانه و یک نوع نگاه نظامی تلقی می‌کردند و متاسفانه موفق شدند تا نوع نگاه خود را به همه طرف ها تحمیل کنند؛ با توجه به تغییراتی و قول تغییری که آقای اوباما داده بود در حوزه دیپلماسی آمریکا و همچنین با توجه به شروع دولت جدید بحث اینکه مذاکرات می‌تواند به عنوان یک محور، یک مسیر و یک ریل برای رسیدن به یک مقصدی از توافق و تفاهم باشد دنبال می‌شود باعث شد تا فرصت های تاکتیکی پدیدار شود.

این کارشناس مسائل استراتژیک خاطرنشان کرد: این بود که با حمایت مقام معظم رهبری بحث موضوع نرمش قهرمانانه به عنوان یک نوع  آزمون  و راه حل تاکتیکی برای رسیدن به یک مرز جدید از تفاهم مورد توجه قرار گیرد.

کلینی با بیان این موضوع که در این مسیر بحث طولانی بودن مذاکرات هیچ ارتباطی با این مسائل ندارد بیان داشت: در بحث موضوع توافق جامع و نگاهی که به مدت زمان لازم برای رسیدن به یک مسیر نهایی مدنظر هست، نگاه غربی ها از  10 سال تا 20 سال مطرح شده بود؛ اما طرف ایرانی این موضوع را قبول نداشت و معتقد بود اگر مذاکرات طولانی مدت شود عملاً این احتمال وجود دارد که منجر به تداوم  برتری سیاست های حریف ‌شود؛ زیرا طرف ایرانی امتیاز می دهد و آنها هم به این امتیاز احترام قائل نشوند و بعد هم هرموقع که بخواهند این بازی را قطع کنند و بزنند زیر میز مذاکرات و عملا امتیازات را بدون ما به ازاء برابر در نیه راه رها کنند وبا بهانه های جدید مسیر را دگرگون کنند.

وی تصریح کرد این مدت طولانی قابل قبول نیست چون بالاخره هر سیاست‌مداری این را کاملاً درک می‌کند و متوجه است و رفتار حریف را در این خصوص مورد توجه قرار می‌دهد؛ موضوعی که در بحث مذاکرات مطرح است این است که آیا واقعا مذاکرات بیانگر جدی بودن غرب برای حل موضوع هسته‌ای هست یا نیست؟

این کارشناس مسائل بین‌الملل اظهار داشت: این جدی بودن موضوع خیلی مهمی است و درطی مذاکراتی که جمهوری اسلامی دنبال کرده است این سؤال کماکان برایش باقی است چراکه شما می‌بینید در نحوه تعامل با آژانس گامها تعریف می‌شود و بعد در درون آن گامها یک دفعه به قول آقای صالحی60 تا سؤال در می‌آورند و تلاش می‌کنند تا بحث مذاکرات را و بحث چگونگی مدیریت بر شرایط را به اشکال مختلف دنبال کنند؛ این بیانگر این است که می خواهند مارا وارد یک نوع سیاست مذاکره برای مذاکره کنندکه دولت هم از اول اعلام کرد که مذاکره برای مذاکره مطلوب نیست.

کلینی یادآور شد: حال ما باید ببینیم که تا چه حد می‌تواند این فضا را مدیریت کنند و نگذارد که حریف بتواند درطی مذاکرات این حالت را القا کند و به صورت یک نوع بازی نرم مذاکراتی بخواهد این وضعیت را به سمت منافع یک طرفه سوق دهند.

وی افزود: از سوی دیگر در این خصوص بحث رفتار و استانداردهای دوگانه در مذاکرات است و به نظر من چیزی که خیلی مهم است در این بحث این است که اگر ما نباید اجازه دهیم تا بهانه جویی کنند و کماکان سیاست حفظ سیاست ساختار تحریمرا به مردم کشورمان تحمیل کنند؛ خوب طبیعتا این وضعیت هوشیاری طرف ایرانی را  طلب می کند و بایستی در خصوص نوع عکس العمل ها در مذاکرات و پاسخ های مناسب را ابتکار سازی کند.

این کارشناس مسائل استراتژیک تأکید کرد: امروزه تیم مذاکره کننده ایرانی دیگر راجع به بحث اصل و حق غنی سازی مذاکره ای نمی کند چون از این سد عبور کرده است؛ امروزه در همین آخرین دور مذاکرات بحث پیرامون چگونگی ظرفیت غنی سازی  صنعتی در ایران مطرح است و تاکید می کنم که امروزه سطح مذاکرات پیرامون چگونگی غنی سازی صنعتی در ایران است.

کلینی ضمن اشاره به این موضوع که بنده انتقاداتی نسبت به برخی از مفاد توافق ژنو داشتم اذعان داشت: من معتقد بودم ارزش فرامتنی توافقنامه به مراتب می توانست بیشتر از ارزش متنی آن باشد؛ البته یکسری انتقادات حقوقی نیز به توافقنامه ژنو وارد هست.

وی خاطر نشان کرد: ما باید دقت کنیم که دستاورد مذاکرات این است که سطح مذاکرات تغییر پیدا کرده است و همچنین امروز در بین اعضای 5+1 شاهد این هستیم که راجع به رفتار و نوع مناسبات جمهوری اسلامی ایران، با توجه به فتوایی که مقام معظم رهبری داده بودند و با توجه به ارزش مذاکرات جدید، طرفین کم کم از یک ادراک جدیدی برخوردار شده‌اند؛ تا جائی‌که در آخرین دور که آمریکایی‌ها سیاست تشدید تحریم را دنبال کردند، اروپایی ها نه اطلاعیه‌ای دادند و نه استقبال و همراهی کردند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: در حالی که در گذشته می دیدیم که زمانی که آمریکا یک تحریمی را اعمال می کرد، اروپایی ها بلافاصله درچارچوب یک نگاه اردوگاهی یا بلوکی می آمدند و آنها هم تأیید می کردند و بلافاصله تحریم ها را اعمال می کردند.

کلینی ضمن اشاره به این موضوع که نوع نگاهی که چین و روسیه نسبت به اصل تحریم در روابط بین الملل دارند مواضع انتقادی خود به رویه یکجانبه را حفظ کرده اند، تصریح کرد:  اکنون روسیه می گوید قراردادهایی که در بحث انرژی با ایران می‌بندم هیچ ارتباطی به بحث تحریم ندارد و همچنین خیلی مشخص و باز وارد بحث خریدهای جدید در حوزه های نفتی ایران می شود.

وی بیان داشت: اتفاقی که درحال حاضر روی داده و سیاست خارجی کشور دنبال می‌کند این است که تهدید ایران یک موضوع مصنوعی در نظام بین الملل مطرح شده است و اینکه آنها سعی می‌کنند برنامه هسته‌ای ایران را خیلی شبهه‌ناک، مه‌آلود و ابهام‌زا تعریف کنند دیگر فاقد اعتبار است و سعی می‌کند تا در دیپلماسی رسمی خود، مسیر ابهام‌زدایی و اعتمادافزایی را دنبال کند.

این کارشناس مسائل استراتژیک در پاسخ به سوالی در خصوص علت فرسایشی شدن مذاکرات ایران و 5+1 اظهار داشت: غرب تلاش می‌کند یک بهره‌گیری را از این مذاکرات برای منافع ثانویه دیگری تولید کند تا بتواند با مذاکرات فرسایشی امتیازات حداکثری، عینی و حقیقی خودش را محقق کرده و طرف ایرانی نیز می‌خواهد این ایستادگی مذاکراتی را حفظ کند.

کلینی یادآور شد: اشاره به زیاده خواهی در مذاکرات به این موضوع برمی گردد؛ میزان هوشیاری ما مهم است، به هر حال آنها و خصوص آمریکایی‌ها زرنگ منافع خودشان هستند و ما هم باید به میزان استفاده و بهره گیری از توان ملی، دانش مذاکراتی، سطح دیپلماسی همه جانبه از منافع خود دفاع کنیم.

وی در پاسخ به سوالی در خصوص بهره ایران از مذاکرات 5+1 و اتمام هزینه‌هایی که می پردازیم اظهار داشت:  مذاکره برای مذاکره اصلا قابل قبول نیست و همین طور طولانی شدن مذاکره همراه با امتیازدهی یک طرفه نیز معادله باخت-باخت است.

این کارشناس مسائل استراتژیک افزود: اگر ما برگردیم به اصل مذاکره در دوره های گذشته مشاهده می کنیم که کشور مسیر صنعتی خودش را طی کرده است؛ یعنی RDD (Research,Development,Demostration) خودش را انجام داده و حفظ کرده است و اینطور نبوده که کشور در این زمینه‌ها ایستایی یا عقب‌نشینی داشته باشد.

کلینی افزود: هربار نیز همزمان با مذاکراتی که داشته است پیشرفت‌های صنعتی خودش را هم دیده است و همواره تلاش کرده است که دید آژانس را اصلاح و مثبت و قابل اعتمادکند؛ به هر حال باید گفت که مذاکره همیشه و در همه حوزه‌ها (حتی خارج از بحث هسته ای) وجود داشته است و نهایت همه چیز، حتی جنگ نیز، مذاکره است و هیچ گاه نمی توان اصل مذاکره را در حوزه سیاست حذف کرد ولی این خیلی مهم است که از مذاکره در کجا استفاده کنی تا موجب استهلاکت نشود و منجر به تسریع در دستیابی به اهداف گردد.

وی با بیان این موضوع که ما وقتی می‌گوییم آمریکا، باید دقیق مشخص کنیم که کدام آمریکا، خاطرنشان کرد: نقشی که لابی صهیونیستی بازی و نقشی که جمهوری‌خواه دنبال می‌کند (اینگونه نیست که تصور کنیم جمهوری‌خواه اسب زین کرده لابی صهیونیستی است بلکه در خود جمهوری خواهان نیز سه جناح وجود دارد) یا نقشی که دموکرات‌ها بازی می‌کنند مهم است؛ این گروه‌ها تعریفشان از ایران متفاوت است.

این کارشناس مسائل استراتژیک افزود: بنابراین اگر لابی صهیونیست ها را جدا کنیم واگر ما نگاه نخبگانی داشته باشیم متوجه می شویم که بعضی از اینها ایران را با سقف ایران هسته‌ای تحلیل می کنند و بعضی نیز ایران را، ایران فردا تلقی می‌کنند؛ اینها خودشان در تحقیقاتشان متوجه شده اند که در 2050جایگاه ایران، مکزیک، برزیل و ترکیه در چه رتبه‌ای قرار خواهد گرفت و اینها از چگونگی تغییر جایگاه ایران درک دارند.

کلینی تصریح کرد: بعضی از آنها ارزش ایران را معطوف به معادلات بعدی تحلیل می‌کنند و برخی دیگر ایران را با معادلات فعلی تحلیل می‌کنند. در نهایت نیز برخی نگاهشان کاملا مخرب است و مبنی بر بازدارندگی، اضمحلال و نابودسازی است؛ چیزی که برای ما مبنا و ارزشمند است، خروجی سیاست خارجی آمریکا است. به طور مثال در گذشته و قبل از مذاکرات نیویورک ما شاهد بودیم که خود تیم وزارت خارجه (خانم شرمن، جان کری و برنز) می رفتند در جلسات کنگره قرار می گرفتند و صحبت می کردند و سعی می کردند تا آنها را قانع کنند تا آنها سیاست تشدید تحریم نداشته باشند ولی شما می بینید که قبل از مذاکرات نیویورک خزانه داری آمریکا آمد و سیاست تشدید تحریم را اعمال کرد و من اطلاع ندارم که تیم مذاکره کننده نسبت به این موضوع رویکرد انتقادی داشته است یاخیر؟

وی با بیان اینکه امیدواریم که نسبت به این موضوع واکنش نشان داده باشند اظهار داشت: به نظر من تیم مذاکره کننده باید تکلیف خودش را با اعضای 5+1 مشخص کند و این روشن بشود که آنها به دنبال زور بیشتر و سود بیشتر هستند یا خیر؟ و اگر این رویکرد در آنها وجود ندارد پس چرا یکی از اعضا تلاش می کند تا سیاست تحریم دائمی را در مذاکرات دنبال کند.

این کارشناس مسائل بن الملل یادآور شد: از بعد دیگر می توان گفت که آمریکا نسبت به شرایط ایران در معادلات منطقه ای، بحث دولت سازی در منطقه و بحث چگونگی موازنه های قدرت در منطقه تحلیل دارند و از جایگاه ایران اطلاع دارند؛ اینطور نیست که صرفا با یک سری سیاست های تحریمی بخواهند ایران را گرفتار سرگردان و مستهلک کنند و همان طور که اعلام شد جمهوری اسلامی حق خودش را برای چگونگی ادامه روند و اداره مذاکرات حفظ خواهد کرد و یا اینکه که جمهوری اسلامی بخواهد مذاکرات را تا ابد در این مسیر ادامه دهد و در یک مذاکره نباید پرچم را بالا کشید و مواضع را با شیپور اعلام کرد؛ در این مذاکرات ذهن خوانی، کنترل محاسبات، تفاوت موازنه محاسبات، مذاکرات ترکیبی و ... وجود دارد که شامل فاکتورهای زیادی است.

کلینی اظهار داشت: در خصوص نوع سیاست های آمریکا باید عرض کنم که تیم مذاکره کننده حریف تمرکز خودش را بر روی کنترل نقطه گریز ایران دنبال می کند و قابلیت هسته ای ایران را نشانه گرفته است؛ در حالی که ما قابلیت هسته ای را قابل مذاکره نمی دانیم و ما به دنبال این هستیم که چگونگی غنی سازی را باتوجه به نوع نیازهایی که داریم مذاکره کنیم.

وی افزود: الان مشخص است که وقتی متمرکز بر آستانه می شوند، هدفشان حفظ ساختار تحریم است به همین دلیل است که انها همچنان می خواهند بحث آستانه را خاکستری جلوه دهند و یک نقطه چانه زنی را در انجا قرار دهند و این در بحث طرفند مذاکراتی بسیار بسیار مهم است؛ به هر حال در یک مذاکره نباید پرچم را بالا کشید و مواضع را با شیپور اعلام کرد؛ در این مذاکرات ذهن خوانی، کنترل محاسبات، تفاوت موازنه محاسبات، مذاکرات ترکیبی و ... وجود دارد که شامل فاکتورهای زیادی است.

این کارشناس مسائل استراتژیک عنوان کرد: اولویت ایران در مذاکرات، بحث رفع تحریم ها به صورت یکپارچه و بحث عدم تغییر شیفت تحریم‌ها (چون اینها ممکن است تحریم ها را به حقوق بشر و ...انتقال دهند؛ به طور مثال در اظهار نظر عجیبی از سوی مقامات آمریکایی مطرح می شود که پیدایش داعش ناشی از سیاست حمایتی ایران از بشار اسد بوده است) است؛ بنابراین تیم مذاکره کننده باید بتواند مدیریت مذاکرات و ارزش توافق و چگونگی اداره کردن آینده را درست ابتکار سازی کند و تغییر دهد.

کلینی با طرح این سوال که آیا به نظر شما کسی امتیاز منطقی به کسی می دهد؟ آیا منطق امتیاز غرب برابر با منطق امتیاز ماست گفت: طرف های غربی از واکنش های داخلی نسبت به نتایج مذاکرات بسیار بهره برداری می‌کنند و حرکات بعدی خود را بر اساس آنها تعیین می کنند؛ البته سوالات دیگری هم است مثلا  وضعیت مان در سطح کلان چگونه است؟ سرجمع این مذاکرات چه می شود؟ چانه زنی برای هسته ای و یا هسته ای برای چانه زنی است؟

وی خاطرنشان کرد: این موضوع بسیار مهمی است که ما داریم چانه زنی می کنیم که موضوع هسته ای مان تبدیل به یک موضوع عادی در سطح بین الملل شود و قرار نیست موضوع هسته ای را تبدیل به چانه‌زنی کنیم و در حقیقت  اینجا است که خطوط قرمزمان تعریف می شود وخطوط قرمزی که مقام معظم رهبری تعریف کردند در نهایت برای جدا کردن این دو رویکرد است که این دو رویکرد به درستی مدیریت شوند.

این کارشناس مسائل بین الملل یادآور شد: در نظام بین الملل منطق صرف جایگاهی ندارد و محور اصلی قدرت است؛ در بحث اوکراین میان روسیه و غرب در واقع اصلا منطقی وجود ندارد و استفاده از مباحث حقوقی برای تأمین قدرت است و اگر ما ضعیف باشیم در نظام بین الملل پایمال می شویم و ما باید قدرت مذاکره و چانه زنی خود را در مذاکرات بالا ببریم؛ به طور مثال در جریان سفر آقای روحانی به نیویورک شاهد تحولات یمن هستیم و آنها در ارزیابی خود متوجه می شوند که این اتفاقات چرا و چگونه روی می دهد؛ چرا که این اتفاقات در یکی از نقاط استراتژیک دنیا رخ داد. در ضمن باید گفت که موضوع یمن موجب شد تا سفر آقای روحانی به نیویورک با منزلت و با اقتدار انجام شود؛ که این موضوع باعث می شود که معادلات امنیتی نقش خود را در محاسبات ژئوپلتیکی افزایش دهد.

کلینی تصریح کرد: ما وقتی تراز فکری و تحلیلی خود را در سطح بین‌المللی قرار دهیم دیگر نگاه حزبی و گروهکی و جزمی و کوچک نخواهیم داشت و از قله به موضوعات نگاه می کنیم. ما باید بتوانیم در حینی که رویدادها را تحلیل می کنیم به تحلیل روندها هم بپردازیم و دچار روزمرگی نشویم و بر اساس فهم انسانی، زنجیره دانش و نگاه همه جانبه تصمیم گیری کنیم و خود اجتهادی در مسائل اساسی کشور اتفاق نیفتد.

وی خاطرنشان کرد: ما در مسائل هسته‌ای همیشه تأکید کرده ایم که تیم مذاکره کننده نباید همزمان تیم بررسی هم باشد و نباید بررسی مذاکرات با تیم مذاکره کننده باشد و ناظر مذاکرات نیز باید یک تیم دیگر باشد؛ این که یک تیم خودش مذاکره کند و خودش مذاکره خود را تفسیر کند کار اشتباه و غلطی است و این برای همه یکسان است و باید سیستم به شکلی باشد که ناظر، تحلیلگر و مذاکره کننده با یکدیگر متفاوت باشند.

این کارشناس مسائل استراتژیک عنوان کرد: آمریکایی ها جلسات مذاکره خود را همزمان از خود آمریکا مانیتور می کردند و در آمریکا ده ها کارشناس امنیتی، سیاسی، روانشناس و ... برای افراد حاضر در جلسه مذاکره، توضیح و کامنت می نوشتند که در دوره مذاکرات ایران با عراق شاهد این وضعیت بودیم.

کلینی با بیان این موضوع که در واقع غرب به مذاکرات به عنوان یک تکنولوژی نگاه می کند اظهار داشت: اینطور نیست که طرف آمریکایی در این مذاکرات به صورت فی البداهه تصمیم بگیرد؛ ما باید بیاییم یک سری ضعف های سیستمی خود را بر طرف کنیم و مهارت های مذاکراتی خود را بالا ببریم؛ آقای ظریف فرد با تجربه ای در مذاکرات است؛ وی یکی از عناصر ماهر مذاکره کننده است که بارها مقام معظم رهبری بابت مذاکرات خوب از وی تشکر کرده اند.

وی ضمن بیان این موضوع که ما نباید مسائل داخلی کشور را به مذاکرات پیوند بزنیم، این کار بسیار غلطی است گفت: ما نباید صحبت های آقای ظریف درباره انتخابات در صحنه مذاکره را بزرگ کنیم این اقدام نادرست است و برای ادامه مذاکرات مفید نیست؛ به عنوان نمونه  به همان میزان که صحبت‌های آقای باقری مسئول مذاکرات هسته ای در دولت قبل مبنی بر اینکه تیم مذاکره کننده قبلی خیانت کرده است و اسناد رسمی را در مذاکرات علنی کرده است، غلط بود، مطرح کردن صحبت های آقای ظریف در مذاکرات نیز نادرست است.

این کارشناس مسائل بین الملل اظهار داشت: بالاخره میان این همه مذاکره، اشتباه کردن هم پیش می آید و برای همه دوره ها این اشتباهات پیش آمده است؛ اما داد زدن این اشتباهات درست نبوده و به نفع مذاکرات نخواهد بود؛ چرا که کشور و مسئولین خود را خودمان تضعیف می کنیم.

کلینی خاطرنشان کرد: تضعیف آقای جلیلی و آقای ظریف در عرصه کشوری و بین المللی کار صحیحی نیست چرا که این افراد نمایندگان کشور ما هستند و زمانی که به کسی درجه دادیم و او را به خط حمله فرستادیم نباید درجه و اسلحه اش را بگیریم و او را تضعف کنیم.

وی اظهار داشت: تحلیل من از صحبتهای آقای ظریف این است که او می‌خواسته غرب را تحریک کند و به آنها هشدار دهد که زمان برای مذاکرات طولانی نیست که البته بیان علنی این صحبت اشتباه است و باید این موضوع را در یک حاشیه ای خارج از مذاکرات بیان می کرد.در سال 76 هم آقای جواد لاریجانی در مذاکرات با نیک براون اشتباهاتی داشت که بحث انتخابات را به میان آورد و هرکس این مواضع را داشته باشد غلط است.

این کارشناس مسائل استراتژیک ضمن بیان این موضوع که منافع ملی مبنا و همه چیز ماست، تأکید کرد: نظام اسلامی و جمهوری اسلامی برای ما اصل است؛ من یک بار به یک دیپلمات هم گفتم که ما در کشور دموکراسی انقلابی داریم؛ به این معنا که درون انقلاب همه چیز و خارج از انقلاب هیچ چیز؛ در سراسر دنیا بگردیم دموکراسی مردمی تر از ما پیدا نمی شود؛ دموکراسی غرب دو حزبی است و در شرق تفکرات کنفوسیوسی حاکم است؛ در غرب آزادی بیان وجود دارد ولی آزادی روحی وجود ندارد.

کلینی تصریح کرد: موضوع هسته ای کشور بخشی از پیشرفت است ولی پیشرفت کشور ما متمرکز در موضوعات هسته ای نیست و باید این نکته را در نظر داشته باشیم که غرب موضوع هسته ای را عامل وحدت کشور ما می داند؛ توجه کنید که اخیرا دانشگاه های آمریکا با همکاری دانشگاه تهران نظرسنجی های زیادی در ایران به عمل آورده اند؛ این نظرسنجی ها می گوید که اکثریت مردم ایران و حتی ایرانیان خارج از کشور بر موضوعات هسته ای توافق دارند و آن را حق خود می دانند و ایران را یک کشور علمی می‌دانند.

وی تأکید کرد: موضوعی که در این میان مهم بوده این است که نباید اجازه بدهیم مذاکرات بر اساس اولویت های حریف جلو برود. در حال حاضر مباحث بر سر سانتریفیوژ های پایه است؛ این در حالی است که باید نقطه فرض حریف را تغییر بدهیم؛ وقتی کماکان در سطح ابهام منفی طرف مقابل را تحلیل می کنیم، یک تیم مذاکره کننده قوی باید فضای استدلال را تغییر بدهد و من بارها تأکید کرده ام که باید تولیدات غنی سازی خود را تبدیل به حلقه بیزینس کنیم نه یک حلقه امنیتی.

این کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به سوالی در خصوص نقش روسیه در مذاکرات هسته ای کشورمان که نقشی مؤثر بوده اظهار داشت:  روسها در بحث تعریف از ایران از زمان آقای جلیلی که مسئول تعامل ویژه با طرف روس شد، دو کشور تصمیم گرفتند دبیران شورای عالی امنیت کشور خود را به عنوان مسئول برای تغییر مناسبات دو کشور استفاده کنند که از طرف روسها آقای پاترشوف و از طرف ایران آقای جلیلی مسئول شد.

وی افزود: این موضوعات ادامه پیدا کرد تا بحث سوریه پیش آمد که ایران در راستای بیداری روسیه درباره سوریه نقش مهمی داشت و به روسها هشدار دادیم که سوریه مسیر سرنوشت لیبی را در پیش گرفته است و روسیه دارد از مدیترانه حذف می شود.

این کارشناس مسائل بین الملل یادآور شد: در واقع نگاه روسیه به معادلات خاورمیانه محور مقاومت نبود؛ اما با تعریف خود از منافعش در مدیترانه و پایگاهش در طرطوس پایگاهش و نگاه سنتی به حزب بعث سوریه و چگونگی پیگیری معادلات سازش در کوارتت باعث شد تا همسو با سیاست های ایران سیاست هایی علیه مداخله غرب در سوریه را در پیش بگیرد.

نقش روسیه در مبارزه با داعش تأثیرگذارتر از آمریکا بود

کلینی افزود: با توجه به تعاملاتی که انجام شد اتفاقاتی میان روسیه و ایران افتاد که ما شاهد این موضوع در بحث عراق هم بودیم که در خصوص حمله داعش به عراق سرعت عملیات های روسیه در این کشور به مراتب بیشتر از غرب بود که در خصوص داعش باید گفت که غرب کاملا بازی را رها کرد تا داعش به کشور عراق وارد شود؛ اما روس ها بلافاصله سوخو و تجهیزات زیادی را به عراق دادند  و سعی کردند حضور خود را به موقع نشان بدهند؛ این درحالی است که روسیه همزمان در گیر مسائل اوکراین هم بود....

وی با بیان اینکه روسیه قبلاً ایران را به عنوان یک نوع ابزار می دید و معتقد بود ایران همیشه نگاهش به طرف غربی و تعمل با آنهاست خاطرنشان کرد: الان روسیه بعد از جریانات کریمه و حتی با این شرایط موجود در کشور روسیه قرارداد 500هزار بشکه ای را با ایران بست و این ها مناسبات ایران را تغییر می دهد.

این کارشناس مسائل استراتژیک سفر آقای روحانی به نیویورک یک سفر خوب و ارزنده دانست و خاطرنشان کرد: اینکه موضوعات حاشیه ای مانند اظهارات کامرون در آن اتفاق افتاد باید به درستی مدیریت شوند و ربطی به اصل سفر ندارد و مواضع ایشان در صحن سازمان ملل و ملاقات هایی که آنجا انجام شد خوب ارزیابی می شود و برنامه ریزی که برای سفر شده بود مجموعا برنامه مفیدی بود.

کلینی افزود: در بحث مذاکرات هسته ای هم اینکه فاصله ها زیاد است کمی اغراق است و طرف های ایرانی و غربی در خیلی از موضوعات به همدیگر نزدیک شده اند. مذاکرات در اکتبر قرار است نتیجه گیری شود و توافق مذاکرات در صورت عدم زیاده خواهی، قابل امکان است.

نگرانی اصلی پایبندی غرب به توافق با ایران است

وی با اشاره به این موضوع که نگرانی اصلی که الان احساس می شود بحث پایبندی به مذاکرات است؛ اذعان داشت: این نگرانی بیشتر به این دلیل است که لایحه هسته ای ایران که جمهوری خواه و ... قبلا در کنگره تصویب کردند، می گوید 3 روز بعد از هر توافقی، این توافقنامه باید در کنگره آمریکا مورد بررسی قرار بگیرد و وقتی پای کنگره به وسط بیاید کمی پایبندی به این توافق سخت می شود.

این کارشناس مسائل بین الملل خاطرنشان کرد: یکی از رسانه های غربی اعلام کرد که توافق با ایران باید به سنا بیاید بنابراین اگر توافق تا قبل از انتخابات نوامبر به نتیجه برسد چون دموکرات ها در اکثریت هستند می توانند این لایحه را دور بزنند اما اگر شرط دو سوم سنا را گذاشتند وضعیت سخت تر می شود.

کلینی درپایان یادآور شد: اگر قرار شود توافقنامه در مجموع نمایندگان یعنی کنگره برود و بررسی شود که بر اساس راه های فراری که مسئول تفسیر امنیتی سیاست خارجی قانون اساسی آمریکا به اوباما نشان داده است، (این راه ها معطوف به توافق ژنو و لایحه جمهوری خواهان بوده که تفسیری را به بخش حقوقی وزارت خارجه آمریکا داده است) سه مسیر در پیش روی اوباما قرار دار؛ او می گوید اگرکنگره حق دارد بودجه وزارت خارجه را قطع کند، این دخالت در اختیارات ریاست جمهوری و این لایحه که مصوب شده عملا باطل است.

اظهار داشت: باید دید چقدر اراده مقابله وجود دارد. متاسفانه امریکایی ها مجموعاً در قرار دادهایی که با ما از بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بسته اند پایبند نبوده اند و این نگرانی وجود دارد.

انتهای پیام/ط