به  گزارش صبح رزن به نقل از  خبرگزاری فارس از همدان، بخش کشاورزی یکی از مباحث مهم و محوری توسعه استان همدان به شمار می‎رود اما بدون تردید کشاورزی ‌و آینده آن در استان همدان به دلیل کاهش شدید منابع زیرزمینی آب با هاله‌ای از ابهام رو‌به‌رو است.

در همین راستا مسئولان سعی دارند از افزایش سطح زیر کشت اراضی جلوگیری کرده و به دنبال افزایش میزان بهره‌وری در واحد سطح با استفاده از فناوری‌های نوین هستند تا برای آیندگان نیز میراثی برجای بگذارند.

البته این مسئله تا اجرای مطلوب آن فاصله بسیاری دارد و به تخصیص اعتبارات و همراهی و همکاری ویژه کشاورزان نیازمند است.

در حال حاضر اکثر کشاورزان استان حاضر به تغییر الگوی کشت نشدند و همچنان به صورت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی در راه آبیاری محصولات خود استفاده می‌کنند.

هرچند مسئولان استان به ویژه شرکت آب منطقه‌ای اقدامات وسیع خود را در راه مسدود کردن چاه‌های غیر مجاز آغاز کردند اما هنوز نصب کنتورهای هوشمند بر روی چاه‌های آب و کنترل میزان برداشت به نقطه ایده‌آل نرسیده و علاوه بر گستردگی آن مشکلاتی در روند برداشت آب ایجاد شده است.

البته مشکل کشاورزی در استان همدان تنها به منابع آبی ختم نمی‌شود، بلکه مسائل و معضلاتی چون نوع و چگونگی مصرف کودها و سموم دفع آفات از یک سو و گرانقیمت بودن تسهیلات برای کشاورزان از سوی دیگر موانع بزرگ کشاورزی سالم و بهینه به حساب می‌آید.

مصرف بیش از حد کودها و سموم دفع آفات از سوی دیگر به معضل بزرگ این روزهای کشاورزی تبدیل شده و نگرانی‌هایی را در حوزه سلامت مواد غذایی ایجاد کرده است.

با این وجود برخی از کشاورزان اصول علمی تولید را در نظر گرفته و به بهره‌وری مناسبی دست می‌یابند و در نهایت به عنوان کشاورز نمونه برگزیده خواهند شد. در ادامه با یکی از کشاورزان نمونه استان گفت‌و‌گو کرده و به بررسی مشکلات این حوزه پرداخته‌ایم.

*برداشت 96 تن در واحد سطح کشاورز بهاری را نمونه کرد

کشاورز نمونه شهرستان بهار در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در همدان با بیان اینکه در 9 هکتار زمین واقع در شهرستان بهار به کاشت سیب زمینی‌ اشتغال دارد، اظهار کرد: در سال جاری میزان تولید سیب زمینی به 96 تن در واحد سطح رسید و به همین دلیل به عنوان کشاورز نمونه انتخاب شدم.

مهدی قاسمی‌طاهر با بیان اینکه تولید 31 تن سیب زمینی در واحد سطح برای کشاورزان نقطه مطلوبی به حساب می‌آید، افزود: در سال جاری به دلیل کاهش منابع آبی تولیدات کشاورزان نسبت به سال‌های گذشته کاهش داشته است.

وی با بیان اینکه  تغییر در نحوه استفاده از سموم و ریزمغذی‌ها باعث افزایش تولیدات شد، تصریح کرد: در گذشته کشاورزان به صورت سنتی از سموم و کودها استفاده می‌‌‌کردند در حالی که در سال جاری، نحوه صحیح استفاده از این مواد را از کارشناسان جهاد کشاورزی آموخته و به کار بستیم و با افزایش تولید مواجه شدیم.

*آبیاری بارانی مصرف آب را کاهش می‌دهد

این کشاورز نمونه با اشاره به اینکه از روش آبیاری بارانی کلاسیک ثابت استفاده می‌کند، ادامه داد: این آبیاری باعث بهره‌وری بیشتر شده و پرت آب نسبت به آبیاری سنتی کاهش چشمگیری دارد.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط بحرانی آب و با وضعیت فعلی بارندگی و نزولات آسمانی، در دو تا سه سال آینده آبی برای کشت سیب زمینی وجود نداشته و امکان ادامه کشت آن وجود ندارد مگر آنکه میزان بارندگی بهبود یافته و افزایش چشمگیری داشته باشد.

*تغییر الگو کشت در کوتاه مدت میسر نیست

قاسمی‌طاهر درباره تغییر الگوی کشت، گفت: برای تغییر الگو کشت مدت زمان زیادی لازم است که تجربه لازم نسبت به کشت جدید حاصل شود، به طور مثال امروزه در حوزه کشت سیب زمینی به تجربه خوبی دست یافتیم و عملکرد مناسبی در این حوزه داریم.

وی اظهار کرد: اگر امروز بخواهیم گندم یا زعفران را کشت کنیم اطلاعات لازم درباره کاشت، داشت و برداشت این محصول در کشاورزان وجود ندارد و همین مسئله باعث می‌شود تغییر الگوی کشت از یک روند کند برخوردار باشد.

کشاورز نمونه بهاری برای حل مشکلات آبی به ارائه یک پیشنهاد پرداخت و افزود: در مناطق بهار، صالح‌آباد، ینگجه و یکن‌آباد که 900 حلقه چاه عمیق وجود دارد، کشت و کار به صورت یک سال در میان انجام شود به طوری که 450 حلقه چاه در سال جاری و 450 حلقه دیگر در سال آینده به کشت بپردازند.

*کشت یک سال در میان راهی برای حفاظت از منابع آبی و خاکی

وی تصریح کرد: با این پیشنهاد، زمین فرصت بازسازی بهتری پیدا کرده و از آب‌های زیرزمینی نیز محافظت می‌شود.

قاسمی‌طاهر ادامه داد: در سالی که کشاورز کشت نمی‌کند، دولت به حمایت از او برآید تا در اداره امور معیشتی خود با مشکلی مواجه نشود، این روند در بسیاری از کشورهای توسعه یافته اجرا می‌شود.

وی درباره مشکلات پیش روی کشاورزان نیز گفت: بانک کشاورزی ویژه کشاورزان ایجاد شده اما با این وجود تسهیلات این بانک با سود 21 درصدی ارائه می‌شود که برای کشاورزان توجیه ندارد.

این کشاورز نمونه ادامه داد: این امر باعث می‌شود کشاورزان در بازپرداخت اقساط خود با مشکل مواجه شوند؛ به ویژه در شرایطی چون امسال که با کاهش قیمت سیب زمینی، کشاورزان بیشتر متضرر شدند.

*زمان و میزان مصرف کود، عاملی موثر در بهره‌وری

معاون مدیریت زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان همدان نیز در گفت‌و‌گو با فارس اظهار کرد: زمان مصرف کود و نوع آن در میزان تولید محصولات کشاورزی از اهمیت بسزایی برخوردار است.

علی بایگانه افزود: اخیراً سیب زمینی‌کاران از کود مرغی پلیت شده استفاده می‌کنند که در نتیجه آن با عملکرد بهتری در واحد سطح مواجه می‌شوند.

وی تصریح کرد: نسبت  استفاده کود مرغی فله نسبت به کود مرغی فشرده، 10 به یک است زیرا مواد موثر و مطلوب‌تری در این نوع از کود یافت می‌شود که برای خاک مناسب‌تر است.

معاون مدیریت زراعت جهاد کشاورزی استان با بیان اینکه تغذیه مطلوب و استفاده از کودهای ریزمغذی در زمان مناسب باعث جذب بهتر مواد آلی در خاک می‌شود، ادامه داد: این موارد به وسیله کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی به کشاورزان استان منتقل می‌شود.

وی درباره آبیاری محصولات نیز خاطرنشان کرد: آبیاری تحت فشار در افزایش بهره‌وری موثر است به طوری که باید در زمان مناسب آب کافی در اختیار گیاه قرار گیرد.

*رعایت تناوب کشت، باعث حاصلخیزی خاک می‌شود

بایگانه با اشاره به اینکه در صورت رعایت تناوب کشت، خاک حاصلخیز به وجود آمده باعث افزایش عملکرد در واحد سطح می‌شود، گفت: استفاده از ارقام خوب بذور نیز نقش قابل ملاحظه‌ای در بهبود وضعیت کشت دارد.

وی اظهار کرد: رعایت اصول به‌زراعی چون تاریخ کشت، آبیاری و تغذیه مناسب، باعث خواهد شد تا کشاورز به اهداف مورد نظر خود در زمان برداشت محصول دست یابد.

بدون تردید واحد ترویج سازمان جهاد کشاورزی در اقناع کشاورزان برای رعایت اصول کشت بسیار تأثیرگذار است و باید با تلاش کارشناسان خود در راه بهبود شرایط و صیانت از کشاورزی گام‌های موثری بردارد.