به گزارش صبح رزن به نقل از نافع، بخشي از بودجه عمومي دولت، اعتبارات استاني است؛ عوامل مختلفي در تخصيص اعتبارات به استانهاي مختلف كشور مبنا قرار مي گيرند كه طيفي از ضرايب محروميت استانها و سطح توسعه آنها، جهت گیري سياست هاي دولت تا چانه زني هاي سياسي و ارتباطات نمايندگان و مسئولان استاني را در بر مي گيرد.
بررسی جدول شماره یک نشان می دهد که از سال 1390 تا سال 1395 در قوانین و لوایج بودجه ای، استان همدان وضعیت بسیار بدی داشته و به عبارت دیگر در طول 6 سال گذشته همواره سهم هر همدانی از بودجه عمومی 334 هزار تومان از میانگین کشوری پایین تر بوده است.
در اثر این کم توجهی استان همدان بیش از 587 میلیارد تومان را از دست داده است که میتوانست برای 6525 نفر کار و اشتغال ایجاد شود. این مساله بر رشد و توسعه استان میتواند اثر منفی بگذارد. آیا این موضوع میتواند ناشی از تلاش کم مسئولان ارشد استانی باشد یا غیربومی بودن مدیران و عدم توان جذب بودجه را باید در این امر دخیل دانست.
بررسی وضعیت سرانه بودجه در چند استان نشان میدهد که استان همدان متاسفانه وضعیت خوبی از نظر سرانه بودجه از درآمد عمومی دولت ندارد. درحالیکه استانهایی چون بویراحمد، ایلام و بوشهر به مراتب وضعیت بهتری داشته و بیش از دو برابر بودجه نسبت به همدان دریافت می کنند.
این درحالیست که مثلا در بودجه سال 1393 استانهاي سيستان و بلوچستان، لرستان، ايلام، كهگيلويه و بويراحمد، گلستان، چهارمحال و بختياري، خراسان شمالي و خراسان جنوبي داراي كسري درآمد هستند و در نتيجه ضريب برداشت اين استانها بيشتر از 100 مي باشد. کمترین ضریب برداشت مربوط به استان تهران (با ضريب برداشت 2 درصد و با بيشترين مازاد درآمد استاني) و استان كهگيلويه و بويراحمد بیشترین ضریب برداشت (201 درصد) را به خود اختصاص داده است.
بودجههای استاني شفافیت زیادی ندارند لذا به دلیل پراكندگي بودجه استاني و عدم شفافيت آن امكان رصد تمامي موارد مذكور مقدور نیست.
بیشتر اطلاعات بر مبنای جدول شماره 10 قانون بودجه سالانه است که خرج اين وجوه با شوراي برنامهريزي استان است.
در بودجه های استانی متاسفانه:
جدول 1- مقایسه سرانه بودجه هر نفر ایرانی در استانهای مختلف بین سالهای 1390- 1395
ردیف |
استان |
جمعیت سال ۹۰ |
قانون بودجه 90 |
لایحه بودجه 91 |
قانون بودجه 92 |
قانون بودجه 93 |
قانون بودجه 94 |
لایحه بودجه 95 |
1 |
تهران |
12,183,391 |
36 |
44 |
49 |
48 |
50 |
64 |
2 |
خراسان رضوی |
5,994,402 |
103 |
131 |
126 |
112 |
108 |
141 |
3 |
اصفهان |
4,879,312 |
92 |
116 |
112 |
104 |
101 |
134 |
4 |
فارس |
4,596,685 |
119 |
156 |
172 |
157 |
150 |
199 |
5 |
خوزستان |
4,531,720 |
207 |
243 |
253 |
204 |
177 |
221 |
6 |
آزربایجان (آذر) شرقی |
3,724,620 |
103 |
135 |
137 |
119 |
118 |
161 |
7 |
آزربایجان غربی |
3,080,576 |
128 |
161 |
156 |
136 |
129 |
175 |
8 |
مازندران |
3,073,943 |
190 |
256 |
178 |
167 |
174 |
236 |
9 |
کرمان |
2,938,988 |
143 |
184 |
197 |
166 |
162 |
217 |
10 |
سیستان و بلوچستان |
2,534,327 |
162 |
208 |
240 |
202 |
183 |
242 |
11 |
گیلان |
2,480,874 |
140 |
183 |
187 |
164 |
167 |
218 |
12 |
البرز |
2,412,513 |
162 |
221 |
94 |
82 |
84 |
113 |
13 |
کرمانشاه |
1,945,227 |
177 |
218 |
202 |
182 |
176 |
241 |
14 |
گلستان |
1,777,014 |
151 |
191 |
189 |
167 |
172 |
226 |
15 |
همدان |
1,758,268 |
145 |
181 |
161 |
141 |
137 |
190 |
16 |
لرستان |
1,754,243 |
183 |
229 |
228 |
191 |
194 |
256 |
17 |
هرمزگان |
1,578,183 |
187 |
226 |
254 |
229 |
202 |
274 |
18 |
کردستان |
1,493,645 |
191 |
235 |
231 |
193 |
180 |
248 |
19 |
مرکزی |
1,413,959 |
141 |
183 |
191 |
167 |
167 |
224 |
20 |
اردبیل |
1,248,488 |
153 |
198 |
206 |
182 |
179 |
257 |
21 |
قزوین |
1,201,565 |
137 |
169 |
170 |
149 |
153 |
209 |
22 |
قم |
1,151,672 |
130 |
158 |
163 |
134 |
138 |
188 |
23 |
یزد |
1,074,428 |
163 |
216 |
227 |
190 |
191 |
263 |
24 |
بوشهر |
1,032,949 |
384 |
478 |
501 |
521 |
405 |
515 |
25 |
زنجان |
1,015,734 |
214 |
257 |
245 |
209 |
196 |
275 |
26 |
چهارمحال و بختیاری |
895,263 |
195 |
237 |
231 |
205 |
202 |
286 |
27 |
خراسان شمالی |
867,727 |
282 |
352 |
285 |
253 |
240 |
311 |
28 |
کهگلیوبه و بویراحمد |
658,629 |
330 |
407 |
442 |
388 |
373 |
499 |
29 |
سمنان |
631,218 |
246 |
315 |
315 |
288 |
295 |
422 |
30 |
خراسان جنوبی |
622,534 |
282 |
352 |
422 |
400 |
366 |
511 |
31 |
ایلام |
557,599 |
323 |
439 |
484 |
406 |
383 |
510 |
میانگین کشور (هزار تومان) |
181 |
228 |
227 |
202 |
192 |
259 |
||
تفاضل سرانه بودجه همدان به کشور (هزارتومان) |
-36 |
-47 |
-66 |
-61 |
-55 |
-69 |
||
درصدکاهش سرانه همدان نسبت به میانگین کشور |
19.7 |
20.7 |
29.2 |
30.3 |
28.5 |
26.7 |
حال آنکه بررسی وضعیت سرمایه گذاری خارجی و ... نیز در همدان وضعیت نامطلوبی داشته است.
طی گزارش آنکتاد(کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) در سال 2013 ایران با 3 میلیارد و 50 میلیون دلار جذب سرمایه خارجی در رتبه سوم خاورمیانه و بعد از قطر (10.5) و عربستان(9.3) میلیارد دلار قرار گرفته است. این آمار نشان می دهد که برمبنای جمعیت ایران در سال 1390 به ازای هر ایرانی در سال 2013 به میزان 40.6 دلار سرمایه گذاری خارجی انجام شده است.
مصاحبه ابوالفضل عباسچیان با شبکه اخبار اقتصادی و دارایی (شادا) نشان می دهد که بیش از 52 میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی در همدان جذب شده است که با تقسیم نمودن این میزان به جمعیت همدان نشان می دهد که میزان جذب سرمایه گذاری خارجی به جمعیت استان همدان به 29.5 دلار می رسد؛ یعنی استان همدان در جذب سرمایه گذاری خارجی نیز، 27 درصد از میانگین کشور پایین تر بوده است.
امید است انتشار این مطلب موجب شود که مسئولان ارشد اجرایی همدان در تعاملات سازنده با مدیران برنامه ریزی و بودجه کشور و نیز همراهی نمایندگان همدانی بتوانند برای جذب حداکثری بودجه و سرمایه خارجی در این استان اقدام کنند.
احمد صلاحی، پژوهشگر و مدرس دانشگاه
دیدگاهها