به گزارش صبح رزن به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ همزمان با ۲۹ خرداد سالگشت فوت دکتر علی شریعتی پس از انتشار تصویر بازسازی صحنه ی مرگ دکتر علی شریعتی، سلام سربدار اقدام به انتشار چند روایت کوتاه و مستند از زندگی وی می کند.
تولّد
در دومین طلوع آذر سال ۱۳۱۲ روستای مزینان شهرستان سبزوار آذری پدید آمد که علی نام گرفت ، پسر استاد محمد تقی شریعتی در خانوادهای پرورش یافت که جد پدرش و همچنین عموی وی از علماء و شاگردان حاج ملاهادی سبزواری مشهور به خاتم الفلاسفه بودند .
ایام کودکی
پنجم وششم ابتدایی بیشتر نبود که لکه روی چشمش خاطر پدرش را رها نمیکرد ، نیمه شب بود که پدر چراغ را کشت و از علی خواست به رختخواب برود و با این وضع از مطالعه بپرهیزد ؛ اما در کمال تعجب، بامداد وقتی از خواب برخواست پرده های اتاق را کشیده، چراغ را روشن و پسرش علی را در حال مطالعه دید . علاقه وافر به مطالعه تنها خصیصه او نبود ، بر خلاف مطالعه، علی به ورزش علاقه چندانی نداشت .
تحصیل در اروپا
پس از طی دبستان ۱۳۳۹ وارد دانش سرای مقدماتی مشهد شد و دو سال بعد به معلمی در احمد آباد مشغول شد . ۱۹ سال بیشتر نداشت که ابوذر را ترجمه کرد ، همان که به زعم خودش اسلامش را از او الهام گرفته بود .
سال ۲۸ با پوران شریعت رضوی که از هم کلاسی هایش بود ازدواج کرد و با رتبه شاگرد اولی لیسانس ادبیات از دانشگاه فردوسی را گرفته و طبق آیین اعزام محصلین نمونه به خارجه خود را برای سفر به فرانسه آماده کرد .
هنگامی که میخواست سوار هواپیما بشود شریعتی پدر صورتش را بوسید و در گوشش دعای سفر خواند و گفت: «پسر جان دیدی که راجع به رشته تحصیلیات اظهار نظر نکردم ولی خواهش دارم از اروپا برای ما سوغات بی دینی نیاری ...». در بدرقه علی در فرودگاه افرادی چون مهندس بازرگان هم حاظر بودند که علی به توصیه آنها و علاقه خود رشته جامعه شناسی را برای تحصیل برگزید؛ این در حالی بود که او برای استخدام در ایران باید از رشته لیسانسش دکترا می گرفت لذا هر دو رشته را با هم ادامه داد .
علی در هنگام تحصیل با امثال ماسینیون و فانون آشنا شد . شریعتی در سال ۱۳۴۱ در دو رشته تاریخ و جامعه شناسی مذهبی از دانشگاه سوربن فرانسه دکترا گرفت.
از ابوذر تا حٌر
نوزده سال بیشتر نداشت که ابوذر غفاری را ترجمه کرد و اولین اثر قلمی اش را به چاپ رساند از " ابوذر" تا "حر" که آخرین تراوشات مکتوب ذهن شریعتی است میان این حر که دکترای دانشگاه سوربن آن را نوشته تا ابوذر تفاوت چندانی از حیث سبک و قلم نیست؛ این نتیجه ای است که شیخ علی تهرانی از مقایسه خط مشی اولین و آخرین اثر او میگیرد و به همین اساس است که کتاب دو شهید چاپ میشود.
پانزده هزار صفحه کتاب که ماحصل سخنرانی های شریعتی در مشهد و حسینیه ارشاد است اکنون طی ۳۶ جلد توسط بنیاد دکتر شریعتی به چاپ میرسد.
الحٌر، حٌر فی جمیع احوله...
دکتر هنگامی که به مشهد آمده بود در مراجعت به منزل خواهرش کتابی را از قفسه کتابخانه شان بر میدارد که "منتهی الآمال " است ؛ کتاب را باز میکند و حدیث امام صادق درباره حر را می بیند که: «الحر،حر فی جمیع احواله» از همین جمله شروع میکند و با خودش سخن میگوید ، این جاست که خواهر زادهاش که با روحیات او آشناست ضبط صوت را به آرامی کنارش روشن می کند . و این نوار پلی کپی شده و میشود همان کتاب «حر» که بعد ها هم دکتر آن را برای آقای همایون (مؤسس حسینه ارشاد) از رو خوانده بود. برداشتی که تا به حال هیچ کس از حر به این صورت و این زیبایی انجام نداده؛ این را حتی شهید مفتح و باهنر هم در معیت پدر ایشان تاکید می کنند.
سالهای زندان و مرگ
اولین تجربه اش از زندان سال ۳۶ و زندان قزل قلعه است . دکتر حتی طعم زندان سیته پاریس را هم چشیده ؛ و پس از بازگشت به ایران ۱۸ ماه در انفرادی کمیته مشترک ساواک در تهران هم زندانی می شود .(موزه عبرت)
دکتر شریعتی ۲۵ اردیبهشت به تنهایی ایران را ترک کرد؛ دو دختر بزرگ ترش هم چند هفته بعد در کنارش حاضر شدند البته بدون مادرشان آخر او اجازه خروج از ایران را نیافته بود. شریعتی آن شب بعد از روانه کردن بچه ها به اتاق خواب به اتاقش رفت و صبح روز یکشنبه ۲۹ خرداد ۱۳۵۶ در کمال نا باوری با این که هیچ سابقه ای از مریضی قلبی نداشت در اثر سکته قلبی جانش را در سوت همپتون_ یکی از شهرهای جنوبی انگلیس_ از دست داده بود . جنازه شریعتی در شمال شرقی قبرستان زینبیه دمشق در حالی که امام موسی صدر بر آن نماز خواند به امانت سپرده شد.
شریعتی ...
شریعتی این پرچمدار روشنفکری مذهبی در ایران علی رغم زمان کمی که در دوره بازدهی و آفرینش قرار داشت آثار ماندگاری را بر جای میگذاشت؛ آثاری که تنها طی یک سخنرانی نطفه آن بسته میشوند و دیگر مجال بازنویسی پیدا نمی کنند.
خلاصه شریعتی چه در کنار ما و چه در مقابل مان همواره واقعیتی است غیر قابل کتمان شعوری است همراه با شور و شاید این همان رمزی است که همواره دریای شریعتی را متلاطم و راه هر مردابی را بر آن بسته است.
منابع:
۱. دکتر علی شریعتی در دیدگاه شخصیت ها / پژوم (سعیدی)،جعفر/قم
۲. ابر مرد ، دکتر علی شریعتی/ آرام ، عباس/ مؤسسه مطبوعاتی عطائی /تهران
حسین گلزار
دیدگاه شما