تاریخ : 8. اسفند 1391 - 9:52   |   کد مطلب: 2374
به مناسبت هشتم اسفندماه روز امور تربیتی و تربیت اسلامی
اینکه چگونه بتوانیم علم را در خدمت به بشریت و متناسب با فرهنگ ها و نیز ارزش های جامعه قرار دهیم باید ریشه آن را در آموزش و پرورش هر کشوری جستجو کرد

بی شک با تغییرات روز افزون جوامع و رشد و توسعه سریع تکنولوژی و نیز پیشرفت روز افزون دانش بشری در عصر حاضر بیش از پیش نیاز به تغییر در نوع نگرش به فرهنگ و نیز الگو سازی صحیح فرهنگی در جوامع مختلف احساس می شود در واقع این نیاز مبرم و اساسی وجود دارد که متناسب با رشد علم به فرهنگ سازی صحیح در آن وادی نیز توجه بیشتری شود، متاسفانه امروزه به این مقوله به اندازه ای که بایدتوجه شود ، پرداخته نشده است ، لذا امروزه شاهد تناقضاتی میان الگوهای فرهنگی و پیشرفت های علمی می باشیم ؛ مثلاً اختراع بمب که هم برای سهولت در اکتشافات معادن و راهسازی و... و هم برای نسل کشی انسان های بی گناه به کار می رود این حاصل یک نگاه سکولار به علم است یعنی تعلیم ا از تربیت جدا تصورشده و برای تعلیم و تربیت دو مقوله جداگانه در نظر گرفته شده است در نتیجه علمی که باید در خدمت بشریت قرار گیرد عامل تیره روزی آنها شده است .

   اما اینکه چگونه بتوانیم علم را در خدمت به بشریت و متناسب با فرهنگ ها و نیز ارزش های جامعه قرار دهیم باید ریشه آن را در آموزش و پرورش هر کشوری جستجو کرد در واقع دو مفهوم "آموزش" و " پرورش" دو بال هستند که اگر در مسیر تعالی و ارزش ها قرار بگیرند بی شک باعث نیل آدمی به قله های توسعه فرهنگی و علمی می شوند . اما امروزه با توسعه سریع امکانات و تجهیزات ارتباطی و نیز انتقال سریع اطلاعات به سرتا سر جهان مواجه هستیم و این انتقال اطلاعات بدون توجه به نیازهای افراد و جوامع و فرهنگ ها صورت می گیرد و این دسترسی های سریع و بدون پشتوانه فرهنگی و آمادگی های تربیتی به اطلاعات می تواند خطرات جبران ناپذیری را به افراد و جوامع علی الخصوص نسل جوان که در سنین 14 تا 21 سال دچار بحران هویتی شده اند وارد سازد  که اگر با آگاه سازی و تقویت بنیه تربیتی همراه نباشد مسلماً چیزی جز تباهی و فروپاشی ارزش های آن جامعه به بار نخواهد آورد .اگر به دنبال ساختن آینده ای روشن در جهت توسعه فرهنگ غنی اسلامی هستیم بی تردید این آینده روشن حاصل نخواهد شد مگر با شناسایی آسیب های فرهنگی و نیز شناساندن آن به افراد جامعه بویژه خانواده ها و نسل جوان که بیشتر در هدف آسیب های فرهنگی قرار گرفته اند ، لذا آسیب های فرهنگی باید با برنامه ریزی و ارائه الگوی صحیح بر مبنای ارزش ها کنترل شود ؛ اما برای اینکه بتوانیم همین فرهنگ صحیح که متناسب با معیار ها و ارزش های جامعه باشد را پایه گذاری کنیم باید درون مایه آن مانند یک بذر یا نهال در آموزش و پرورش نهادینه شود و رشد کند و مطمئناً چنین بذری اگرشرایطی مهیا قرار گیرد بی شک روز به روز پویا تر خواهد بود، همانگونه که خداوند در سوره ابراهیم آیه 24 می فرمایند : "أَلَمْ تَرَ کَیْفَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِی السَّمَاء- آیا ندیدی خدا چگونه مثل زده است؟ گفتار و اعتقاد پاکیزه مانند درختی پاک است که ریشه‏اش استوار و شاخه‏اش در آسمان است" و این مهم جز به دست توانای معلمان و مربیان دلسوز و متعهد در کشور محقق نخواهد شد . امام خمینی (ره) می فرمایند :" همهٔ سعادت­ها و همهٔ شقاوت­ها، انگیزه­اش از مدرسه­هاست و کلیدش دست معلمین است. معلم است که انسان­ها را مهذب و پاک و متعهد بار می آورد و یا وابسته" ؛ اما با چنین تعابیری این مساله به ذهن متبادر می شود که در چنین جامعه ای باید معلمی آگاه و بصیر در مسیر تغییر و تحولات گام بردارد و بتواند با تشخیص درست و آگاهانه به قضاوت به موقع و آگاهی بخشی به نسلی که پرورش می دهد گام بردارد .
    در کشور ما با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی نیاز بیشتری به بازنگری در مسائل فرهنگی در کشور و مسائل تربیتی در آموزش و پرورش احساس شد که این مهم با تاسیس نهاد امور تربیتی توسط شهیدان رجائی و باهنر در جهت گسترش و تقویت فعالیت های فرهنگی و تربیتی بر پایه معیار ها و اصول اسلامی و انقلابی محقق شد . و فعالیت های این نهاد تا به امروز همچنان ادامه دارد شاید گاهی با نواقصی همچون : کلی بودن برنامه ها و اهداف ، حجم زیاد برنامه ها و فعالیت ها ، به روز نبودن دانش برخی از مربیان ، متناسب نبودن حیطه تخصصی برخی مربیان با امور تربیتی و... که اینها در مقابل اهداف عالیه نهاد امور تربیتی مشکلاتی پیش پا افتاده و قابل حل هست؛ اما بدون شک فعالیت‌های امور تربیتی در مدارس چنانچه مورد توجه مدیران و کارکنان و دست‌اندرکاران قرار گرفته و اهمیت و کارکردش بیشتر احساس شود، می‌تواند در تربیت و شکوفایی و موفقیت دانش‌آموزان مؤثر واقع گردد. مدرسه به عنوان گسترده‌ترین و در دسترس‌ترین محیط آموزشی و پرورشی نقش مهمی در تربیت همه جانبه دانش‌آموزان دارد. مدرسه به عنوان تنها دنیای واقعی اکثر بچه‌ها و فعالیت‌های آموزشی و پرورشی آن به عنوان فعالیت‌های اصلی کودکان و نوجوانان در شکل‌دهی شخصیت و ساختار روانی آن‌ها اهمیت فراوانی دارد. دانش‌آموزان ضمن فراگیری دانش‌های مورد نیاز خود باید چگونه زیستن و چگونه بودن را یاد بگیرند و ضمن آن، خودارزشمندی و موفقیت و خلاقیت را تجربه کنند. امور تربیتی مدارس چنانچه مورد حمایت جدی مدیران قرار گرفته و دارای مربیان باتجربه و باانگیز و تلاشگر باشد، می‌تواند فرصت‌های مناسب را برای رشد و شکوفایی دانش‌آموزان فراهم نماید. پرورش اخلاقی و رفتاری، ایجاد حس مسؤولیت‌پذیری، تقویت اعتماد به نفس، به دست آوردن روحیه استقلال طلبی و استکبار ستیزی، تفکر انتقادی، قدرت تصمیم‌گیری، کنار آمدن با هیجانات و فشارهای روانی، شناخت کامل خود و رسیدن به خود آگاهی و احساس خودارزشمندی نتیجه حضور فعال دانش‌آموزان در برنامه‌های فرهنگی و هنری مدارس است. اجرای برنامه‌ها و مسابقه‌های فرهنگی و هنری ابزار و وسیله‌ای مناسب است برای اینکه مربیان بتوانند ارتباطات عاطفی خوبی با فراگیران برقرار کرده و آموزه‌های دینی و اخلاقی را به آن‌ها منتقل نمایند. در امور تربیتی دانش‌آموزان تعامل و همکاری و هماهنگی مربیان و معلمان و کارکنان مدرسه حائز اهمیت است. مربیان و معلمان به عنوان افرادی که زمان بیشتری را با دانش‌آموزان سپری می‌کنند و در تماس دائمی با آن‌ها قرار دارند نقش بسیار مهمی در پذیرش و تربیت ایفا می‌کنند.
فعالیت‌های امور تربیتی چنانچه برنامه‌ریزی شده و متناسب با نیازها و ظرفیت‌های دانش‌آموزان در مدارس انجام شود در پیشرفت یک مدرسه موفق و پیشگیری دانش‌آموزان از انحرافات و کج‌رفتاری‌ها و رفتارهای پرخطر که امروزه رو به گسترش است، می‌تواند مؤثر واقع شود.
    امید است بتوان با شناخت نقاط آسیب پذیر فرهنگی و تربیتی و با برنامه ریزی های صحیح و جامع و سیاستگذاری های کلان در حوزه فرهنگی و تربیتی بتوان مسیر آینده را از خطرات و آسیب های فرهنگی که در کمین نشسته است مصون داشت .
امیر قمری مجد
(آموزگار آموزش و پرورش منطقه سردرود)

دیدگاه شما

کانال خبری تلگرامی صبح رزن