يكي از مواقف سخت و در حقيقت آخرين توقفگاه در قيامت «صراط» است. صراط پلي بر روي دوزخ است كه همگي بايد از آن رد شوند؛ مومن باشند يا كافر.

قرآن درباره صراط مي فرمايد:

(وَ إِنْ مِنْكُمْ إِلاَّ وارِدُها كانَ عَلي رَبِّكَ حَتْماً مَقْضِيّاً ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ نَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيها جِثِيّاً)؛ مريم/71 و 72.

«و همه شما [بدون استثنا ]وارد جهنم مي شويد؛ امري است حتمي و قطعي بر پروردگارت سپس اهل تقوا را از آن رهايي مي بخشيم و ظالمان را در آن رها مي سازيم». همچنين ر.ك: صافات/22 - 26.

سپس همه بر آتش وارد مي شوند؛ اما آتش بر مؤمنان كارساز نيست، بلكه براي آنها سرد مي شود و آن هم به دليل نور مؤمن است كه آتش خروشان دوزخ را از جوش و خروش مي اندازد.
 

«قال رسول الله(ص): يقول النار للمؤمنين يوم القيامة جُزْ يا مؤمن فقد أطفأ نورك لهبي»؛ بحارالأنوار، ج 8، ص 249.

چنان آتش بر مومنان بهشتي سرد مي شود كه آنان شك مي كنند كه آيا بر آن گذشته اند و مي پرسند: مگر خداي سبحان نفرموده بود كه همه بر آتش جهنم وارد مي شوند؟

مردمي كه از پل صراط رد مي شوند، چند گروه اند

امام صادق(ع) درباره گذر مردم از پل صراط و صفات آن و طبقات مردم در گذر از صراط مي فرمايند:

«الناس يمرون علي الصراط طبقات و الصراط أدق من الشعر و من حد السيف؛ فمنهم من يمر مثل البرق و منهم من يمر مثل عدو الفرس و منهم من يمر حبوا؛ و منهم من يمر مشياً؛ و منهم من يمر متعلق؛ قد تأخذ النار منه شيئاً و تترك شيئاً»؛ همان، ص 65.

«مردمي كه از صراط مي گذرند بر چند دسته اند و صراط دقيق تر از تار مو و برنده تر از شمشير است: گروهي مانند برق از آن مي گذرند؛ گروهي همانند دويدن اسب از آن رد مي شوند؛ گروهي با سينه خيز از آن مي گذرند؛ گروهي در حالت پياده روي مي گذرند و گروهي افتان و خيزان مي روند؛ گاهي آتش آنان را در مي يابد و گاهي آنها را رها مي كند».

از اين روايت روشن مي شود كه امام(ع) در صدد بيان حالات اهل نجات در گذشتن بر پل صراط هستند؛ زيرا در هر صورت هر پنچ گروه از پل رد مي شوند؛ منتها برخي بسيار سريع چون سرعت برق؛ برخي سريع چون فرار اسب؛ برخي آرام؛ برخي با زحمت و سختي و بالاخره گروهي با خطر فرار و چشيدن مزه بخشي از آتش جهنم. اين گروه ها به بهشت وارد مي شوند و در آنجا جاودان خواهند بود. اما آنهايي كه نتوانند از پل بگذرند و در آتش دوزخ سقوط كنند، دو دسته اند: يا مستكبراند و اميد نجاتي براي آنها نمي ماند و تا ابد گرفتار دوزخ خواهند بود و گروهي مدتي - با توجه به شدت گناهان شان - در جهنم درنگ مي كنند و آن گاه نجات پيدا مي كنند. مكارم شيرازي، ناصر، پيام قرآن، ج 6، ص 483.

پرسمان