رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیام مهمی که به مناسبت چهلم شهدای جنگ اخیر صادر کردند، هفت تکلیف برای اقشار مختلف جامعه تعیین کردند که نخستینِ آن، مسئله اتحاد ملی بود؛ امری که هر یک از ما در قبال آن مسئولیم.

بخشی از محاسبات دشمن برای تجاوز به کشور، محاسبات غلط درباره شکافهای داخلی ایران بود. با این حال، آنچه رخ داد، شکل‌گیری یک انسجام بی‌سابقه در تاریخ معاصر ایران بود؛ پدیده‌ای که رهبر انقلاب از آن به‌عنوان «امر ملی» یاد کردند.

به‌روشنی می‌توان گفت که مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده در وقوع یا عدم وقوع جنگ بعدی، عاملِ انسجام اجتماعی خواهد بود. این پیوند عمیق میان مردم و حاکمیت، و به‌طور خاص با رهبر معظم انقلاب، مهم‌ترین عامل بازدارنده ماست؛ حتی مهم‌تر از مولفه‌های سخت‌افزاری قدرت.

اما چرا چنین همبستگی شگفت‌آوری رخ داد؟ اولین عامل، شناسایی رژیم اسرائیل به‌عنوان متجاوز توسط مردم بود. تجاوزی آشکار به خاک و مردم ایران، همراه با جنایاتی در روز اول جنگ که احساس عمومی را جریحه‌دار کرد. جامعه ایران در تاریخش همواره در برابر تجاوز خارجی یکپارچه شده؛ و دشمن این واقعیت را نادیده گرفته بود.

عامل دوم، تصویر هیولایی و منفوری است که از نتانیاهو در ذهن ایرانیان وجود دارد. مردم جنایت های او و دولتش در غزه را دیده و می‌بینند. همین امر، همگرایی ملی را تقویت کرد و حتی حملات ایران به رژیم صهیونیستی، به نوعی جشن ملی برای مردم تبدیل شد. مطالبه عمومی، در نظرسنجی‌ها نیز منعکس بود: «محکم‌تر بزنید».

عامل سوم، شخص رهبر معظم انقلاب بودند؛ ایشان هم پیام استواری دادند، هم آرامش، هم روحیه انتقام مشروع را زنده کردند و هم اعتماد اجتماعی را بازسازی کردند. جامعه در شرایط بحرانی، نیاز به تکیه‌گاه دارد و جامعه ایران آن را یافت.

عامل دیگر، نبود صدای مخالف سیاسی در داخل بود. همه نیروهای سیاسی خود را پشت سر رهبری تعریف کردند. حتی منتقدان سیاست‌های منطقه‌ای نیز حقانیت راهبرد مقاومت را درک کردند. دشمن نیز دریافت که حمله به ایران، در زمانی انجام شده که کشور در اوج انسجام بود؛ اشتباهی راهبردی.

همچنین، قدرت پاسخ‌دهی سریع و کوبنده نظام، عامل تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری نشاط ملی بود. مردم دیدند که نظام اگرچه ضربه خورد اما محکم پاسخ داد؛ و همین پاسخ، اعتماد عمومی را به پیروزی و کارآمدی تقویت کرد.

عملکرد کلی دولت در کاهش تنش های داخلی و افزایش همگرایی نیز در این ماجرا بی‌تأثیر نبود.

در نهایت، باید گفت جنگ اخیر، تمام دوقطبی‌های جامعه را شست و برد. پروژه‌ای که از مدت‌ها قبل برای تبدیل هر مسئله‌ای به دوگانه‌ای خطرناک جریان داشت، در برابر تجاوز خارجی فروریخت. جامعه ایران، با همه اختلافات، در برابر دوگانه «ایران یا اسرائیل»، یک‌پارچه ایران را انتخاب کرد.

این اتحاد، سرمایه‌ای تاریخی است. حفظ آن، بزرگ‌ترین تکلیف امروز ماست؛ چرا که از این پس، هیچ چیز به اندازه این همبستگی، امنیت کشور را تضمین نخواهد کرد.