به گزارش صبح رزن، شبکه اطلاع رسانی دانا، تبیین بایدها و نبایدهای سبک زندگی در جامعه ایرانی از جمله موضوعاتی است که پس از تشریح ضرورت‌های آن توسط  رهبر انقلاب در خراسان شمالی بیشتر مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

پایه تشکیل سبک زندگی در جامعه مسلمان ایران عمل به دستور العمل‌های تشریع شده دین مبین اسلام و مذهب تشییع است. عمل به احکام شرعی که علمای دین از متون اسلامی استنباط کرده و در قالب رساله و استفتائات به بیان آن می‌پردازند، مقدمه لازم در سبک زندگی اسلامی است که دیگر بایسته‌های فرهنگی بر آن بنا نهاده می‌شود.

روشن است که نمی‌شود دم از سبک زندگی اسلامی زد اما بی‌خیال احکام شرعی اسلام، خصوصا احکام اجتماعی آن شد یا آنها را تنها در بایگانی رساله‌های عملیه و کتاب‌های احکام نگه داشت. چندی پیش نظرات فقهی جدیدی از رهبر انقلاب منتشر شد که محور برخی از آن مسائل فرهنگی و اجتماعی بود که اگرچه عمل به آن بر مقلدین حضرت آیت الله خامنه‌ای واجب است بلکه می‌تواند محور سبک زندگی اسلامی در بخش‌‌های مختلف زندگی انسان باشد.

نظر به اهمیت مسائل مطرح شده که بسیاری از آن مورد ابتلای جامعه امروز ماست، تعدادی از نظرات فقهی رهبر انقلاب را در ادامه می آید.

* تعریف غیبت

429. غیبت آن است که پشت سر مسلمان عیب مستور او (امری که مستور عرفی است) گفته شود، مشروط به اینکه به قصد تنقیص باشد، یا در نزد عرف تنقیص به‌حساب آید.

* اذن غیبت شونده به غیبت از او

430. اذن غیبت‌شونده در غیبت کردن او اعتباری ندارد و در این صورت نیز غیبت او جایز نیست.

* ذکر ظلم بعضی از مسئولین

431. گزارش دادن ظلم مسئولین به مراکز و مراجع مسئول برای پیگیری و تعقیب، بعد از تحقیق و اطمینان نسبت به آن اشکال ندارد و حتّی اگر از مقدمات نهی از منکر محسوب شود واجب می‌‏گردد، ولی بیان آن در برابر مردم وجهی ندارد، بلکه اگر موجب فتنه و فساد و تضعیف دولت اسلامی‏ شود حرام است.

* قطع رحم

432. قطع رحم، حرام است ولی صله‌ی رحم منحصر در دید و بازدید نیست بلکه از طرق دیگر مانند تلفن، نامه و امثال آن نیز محقّق می‌شود.

* قطع رحم با خویشاوند معصیت‌کار

433. قطع رحم با خویشاوند معصیت‌کار جایز نیست مگر اینکه احتمال داده شود که ترک معاشرت با او موقتاً موجب خودداری او از گناه می‌‌شود که در این صورت به عنوان نهی از منکر، قطع رحم واجب می‌‌گردد.

* کمک به متکدّیان

434. اگر کمک به متکدیان، ترویج دروغ، بیکاری و تکدّی‌‌‌‌گری و تخلف از قانون باشد باید از آن اجتناب شود. انسان می‌تواند به مؤسسات مورد اطمینانی که در این زمینه فعال هستند کمک کند.

* سیگار کشیدن

435. حکم قلیان یا سیگار کشیدن تابع میزان ضرر آن است. اگر دارای ضرر قابل ملاحظه‌ای باشد یا موجب اذیّت و آزار دیگران گردد یا خلاف قانون باشد، جایز نیست.

* امر و نهی زبانی

436. با وجود شرایط و حفظ مراتب، وظیفه همگانی امر به معروف و نهی منکرِ زبانی می‌باشد. و مراتب بالاتر از آن موکول است به مسئولین مربوطه.

* امر و نهی با احتمال ضرر

437. هر جا خوف آن باشد که در اثر امر به معروف یا نهی از منکر ضرر قابل ملاحظه‌ای متوجه انسان شود، انجام آن واجب نیست.

* جواب سلام

438. جواب سلام اشخاص بالغ و کودکانِ ممیّز واجب است.

* عیدالزهراء

439. هرگونه گفتار یا کردار و رفتاری که در زمان حاضر سوژه و بهانه به دست دشمن بدهد و یا موجب اختلاف و تفرقه بین مسلمین شود شرعاً حرام مؤکد است.

* کف زدن در مجالس مذهبی

440. به‌طور کلی کف‏زدن فی‌‏نفسه به نحو متعارف در جشن‌های اعیاد یا برای تشویق و تأیید و مانند آن اشکال ندارد، ولی بهتر است فضای مجالس دینی به‌خصوص مراسمی که در مساجد و حسینیه‌‏ها و نمازخانه‏‌ها برگزار می‌‏شود، به ذکر صلوات و تکبیر معطّر گردد تا انسان به ثواب آنها برسد.

* عید نوروز

441. هرچند نصّ معتبری مبنی بر اینکه عید نوروز از اعیاد دینی یا ایام مبارک شرعی‏ باشد، وارد نشده است، ولی جشن گرفتن و دید و بازدید در آن روز، اشکال ندارد، بلکه از این جهت که صله رحم می‌‌باشد مستحسن است.

* عزاداری

442. عزاداری به شیوه مرسوم و سنتی اشکال ندارد بلکه مُستحسن است، لکن از هرگونه کاری که موجب وَهْن مذهب باشد پرهیز شود. 

* تعزیه و شبیه‌خوانی

443.  تعزیه و شبیه‌خوانی اگر مشتمل بر دروغ و وَهْن مذهب نباشد، اشکال ندارد لکن بهتر است به جای آن مجالس وعظ و خطابه برپا شود.

* پوشیدن لباس مشکی در عزای اهل بیت (علیهم السلام)

444. کراهت آن ثابت نیست، بلکه اگر برای تعظیم شعائر باشد دارای اجر و ثواب نیز خواهد بود.

* ابزار موسیقی در عزا

445. استفاده از آلات موسیقی، مناسب با عزاداری سالار شهیدان (علیه السلام) نیست و شایسته است مراسم عزاداری، به همان صورت متعارفی که از قدیم متداول بوده، برگزار شود. البته استفاده از طبل و سنج به نحو متعارف، اشکال ندارد.

* استفاده از علم در عزاداری‌

446. استفاده از علم در عزاداری سیدالشهداء (علیه السلام) فی‌نفسه اشکال ندارد ولی نباید این امور جزء دین شمرده شوند.

* قمه‌زنی

447. الف) قمه زنی مطلقاً جایز نیست.

ب) قمه‌زنی علاوه بر اینکه از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمی‌شود و سابقه‌ای در عصر ائمه(علیهم السلام) و زمان‌های بعد از آن ندارد و تأییدی هم به شکل خاص یا عام از معصومین(علیهم السلام) در مورد آن نرسیده است، در زمان حاضر موجب وَهْن و بدنام شدن مذهب می‌شود، بنابراین در هیچ حالتی جایز نیست.

* نقل مطالب بی‌‌مأخذ در عزاداری‌

448. نقل مطالب و وقایع در عزاداری‌‌ها بدون اینکه مستند به روایتی باشد و یا در تاریخ ثابت شده باشد، وجه شرعی ندارد مگر آنکه نقل آن به عنوان بیان حال به حسب برداشت متکلّم بوده و علم به خلاف بودن آن، نداشته باشد.

* غلوّ در مداحی

449. گفتن جملات غلوآمیز جایز نیست و باید از ترویج مداحانی که اهل غلو هستند و نیز جلسات آنها پرهیز شود.

* استفاده از روزنامه‌های حاوی اسماء متبرکه

450. استفاده از روزنامه‌هایی که دارای آیات قرآنی و کلمات مقدسه است در اموری مثل سفره قرار دادن و نشستن بر آنها و یا انداختن در سطل زباله در صورتی که از نظر عرف، بی‌‌احترامی شمرده شود، جایز نیست.

* راه‌های محو اسماء متبرکه

451. دفن اسماء مبارک و آیات قرآنی یا تبدیل آنها به خمیر به وسیله آب، هنگام نیاز اشکال ندارد، ولی جواز سوزاندن آنها مشکل است و اگر بی‌احترامی محسوب شود، جایز نیست، و نیز تقطیع آنها اگر بی‌‌احترامی محسوب شود، جایز نیست و در غیر این صورت نیز اگر تقطیع، موجب محو نوشته جلاله و آیات قرآنی نشود، کافی نیست.

* تمثال معصومین (علیهم السلام)

452. انتساب این عکسها به حضرات معصومین (علیهم السلام) ثابت نیست، اگر چه هتک حرمت هم جایز نیست.

* تراشیدن ریش

453. تراشیدن ریش و ماشین‌کردنی که مانند تراشیدن باشد، بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

*  ریش پرفسوری

454. تراشیدن مقداری از ریش حکم تراشیدن تمام آن را دارد و بنا بر احتیاط حرام است.

* اجرت تراشیدن ریش‌

455. بنا بر احتیاط، گرفتن اجرت در برابر تراشیدن ریش، حرام است.

* تعریف موسیقی و غناء حرام

456. هر نوع خوانندگی و نوازندگی که انسان را از خداوند متعال و معنویات و فضائل اخلاقی دور نموده و به سمت بی‌بندوباری، بیهودگی و گناه و شهوترانی سوق دهد لهوی مضل عن سبیل الله بوده و حرام می‌باشد.

* ملاک حرمت موسیقی‌

457. هر موسیقی که به حسب طبیعت خود از نوع موسیقی لهوی مضلّ عن سبیل الله باشد، حرام است اعم از اینکه مهیّج باشد یا نباشد و موجب ایجاد حزن و اندوه و حالات دیگر در شنونده بشود یا نشود،  و در صورتی که موسیقی مناسب با مجالس لهو و گناه نباشد و مفسده‏ای هم بر آن مترتّب نگردد، دلیلی بر حرمت آن وجود ندارد.

* غنا در شب زفاف

458. در غنا و موسیقی حرام (که عبارت است از آواز لهوی مضلّ عن سبیل الله) فرقی بین عروسی و غیر آن نیست.

* مارش نظامی و سرود ملی

459. موسیقی ارتشی (مارش نظامی‌) و موسیقی سرود میهنی و امثال آن از مناسبات میهنی و اجرت گرفتن برای آن اشکال ندارد.

* گوش دادن به موسیقی بدون اختیار

460. اگر در جائی موسیقی حرام پخش شود، در صورتی که ترک آن محل یا آن مجلس ممکن نباشد و یا موجب مشقّت باشد انسان باید به آن اعتنا و توجه نکند، اگرچه بی‌اختیار به گوش او برسد.

* دف

461. حکم دف، بستگی به چگونگی استفاده از آن دارد، که اگر به نحو لهوی مناسب مجالس عیش و نوش و گناه زده شود، دف زدن حرام است.

و در مجالس  و مناسبت‌های مذهبی در هر صورت باید قداست و مقام اهل بیت (علیهم السلام) مراعات شود.

* آلات موسیقی

462. استفاده از آلات موسیقی فی‏نفسه برای اجرای سرودهای انقلابی و برنامه‏‌های دینی و فعالیت‏های فرهنگی و تربیتی مفید، اشکال ندارد و نیز خرید و فروش آلات نوازندگی و یاد دادن و فراگیری موسیقی برای استفاده در امور مذکور اشکال ندارد.

463. خرید و فروش آلات مشترک برای نواختن موسیقی غیر لهوی اشکال ندارد.

* ترویج موسیقی

464. بطور کلّی، ترویج موسیقی و تدریس آن و تشکیل کلاس‌های موسیقی، هر چند موسیقی حلال باشد، با اهداف عالیه‌ی نظام مقدس جمهوری اسلامی سازگار نیست و بهتر است جوانان عزیز وقت با ارزش خود را صَرف یادگیری علوم و فنون لازم و مفید نموده و اوقات فراغت خود را با ورزش و تفریحات سالم، پر نمایند.

* موسیقی برای معالجه

465. اگر طبق نظر پزشک متخصص و امین، معالجه بیماری متوقف بر استفاده از موسیقی است، به مقداری که معالجه بیمار اقتضا می‏کند اشکال ندارد.

* شنیدن غنا و صدای زن

466. در حرمت شنیدن غنا فرقی بین غنای مرد و غنای زن نیست ولی شنیدن صدای زن اگر غنا نباشد، حرمت شرعی ندارد مگر آن که به قصد ریبه و یا موجب ترتّب مفسده باشد ولی شنیدن خوانندگی زن که غالباً مشتمل بر مفسده است جایز نیست.

* گوش دادن به غنای همسر

467. گوش‌دادن به غنای حرام، مطلقاً حرام است حتی اگر غنای همسر باشد.

* مداحی بانوان

468. مداحی زن، در جایی که می‌داند نامحرم صدای او را می‌شنود اگر موجب جلب توجه و تهییج نامحرم و یا مفسده دیگری‌ گردد، جایز نیست.

* تبدیل صدای مرد به صدای زن

469. اگر مردی صدای خود را تبدیل به صدای زن کند و یا صدای مردی را توسط دستگاهی شبیه صدای زن کنند خالی از اشکال نیست.

* رقص

470. رقص مرد بنا بر احتیاط واجب حرام است و رقص زن برای زنان اگر عنوان لهو بر آن صدق کند مثل این‌که جلسه زنانه تبدیل به مجلس رقص شود، احتیاط واجب در ترک آن است؛ در غیر این‌صورت هم اگر به‌گونه‏ای باشد که باعث تحریک شهوت شده و یا مفسده‏‌ای بر آن مترتب شود و یا همراه با فعل حرام (مانند موسیقی و آواز حرام) باشد یا مرد نامحرمی حضور داشته باشد، حرام است. و در حکم فوق تفاوتی بین مجلس عروسی و غیر آن نیست.

* شرکت در مجلس رقص

471. شرکت در مجلس رقص اگر به عنوان تأیید کار حرام دیگران محسوب شود و یا مستلزم کار حرامی باشد، جایز نیست و در غیر این صورت اشکال ندارد و در صورتی که ترک آن مجلس به عنوان اعتراض بر کار حرام، مصداق نهی از منکر محسوب شود، باید از آنجا خارج شود.

* رقص زن برای شوهر

472. اگر رقص زن برای شوهر همراه ارتکاب حرامی [مانند موسیقی و آواز حرام] نباشد، اشکال ندارد.

* ایجاد مراکز آموزش رقص

473. ایجاد مراکز تعلیم و ترویج رقص با اهداف نظام اسلامی منافات دارد و به احتیاط واجب جایز نیست.

* حضور در مجلس گناه

474. اگر حضور در مجلس گناه موجب ارتکاب گناه و یا تأیید آن باشد یا نهی از منکر متوقف بر خروج از آن مجلس یا شرکت نکردن در آن باشد، باید انسان در آن مجلس شرکت نکند و اگر در آن حضور دارد، آنجا را ترک کند.

* شرکت در مراسم خانقاه

475. از زمان بعثت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و عصر ائمه‌ی اطهار (علیهم السلام) تا زمان حاضر، همیشه مسجد پایگاه اقامه‌ی نماز و شعائر دینی و تبلیغ معارف اسلامی بوده و خانقاه، اساس و جایگاهی نداشته است. بنابراین، باید از شرکت در این‌گونه جلسات و هرگونه عملی که باعث ترویج این‌گونه مراکز شود، اجتناب گردد.

* حضور در مجلس شراب

476. حضور در مجلسی که در آن شراب خورده می‏شود جایز نیست و در صورت اضطرار واجب است به مقدار ضرورت اکتفا شود.

* پوشیدن لباس جنس مخالف و تقلید صدای او در نمایش

477. پوشیدن لباس جنس مخالف و تقلید صدای او هنگام بازیگری و بیان خصوصیات شخص حقیقی، اگر سبب فساد نگردد، اشکال ندارد.

کراوات

478. الف: ترویج فرهنگ اجانب، جایز نیست.

ب: به‌طور کلّی، پوشیدن کراوات و دیگر لباس‌هایی که پوشش و لباس غیر مسلمانان محسوب می‌شوند به‌طوری که پوشیدن آنها، منجر به ترویج فرهنگ منحطّ غربی شود، جایز نیست.

* ترویج فرهنگ بیگانه در پوشش و آرایش

479. پوشیدن لباسهایی که از نظر دوخت یا رنگ یا غیر آن تقلید و ترویج فرهنگ مهاجمِ غیر مسلمان باشد، جایز نیست. و همین‌طور استفاده از زیورآلاتی که استعمال آن تقلید از فرهنگ دشمنان اسلام و مسلمین محسوب شود، جایز نیست.

* ابرو برداشتن و آرایش مردان

480. در صورتی که ابرو برداشتن یا آرایش کردن مردان تشبّه مرد به زن محسوب شود و یا مفسده‌انگیز باشد و یا ترویج فرهنگ مبتذل غرب به حساب آید، جایز نیست.

* خالکوبی

481. خالکوبی اگر ضرر معتنابهی نداشته باشد حرام نیست.

* مشاهده فیلم‌های توهین‌کننده به مقدّسات جمهوری‌

482. واجب است از مشاهده فیلم‌هایی که به مقدسات جمهوری اسلامی اهانت می‌‌کنند، اجتناب شود.

* فیلم و کتاب محرک شهوت

483. خواندن کتاب‌ها و دیدن فیلم‌هایی که  محرک شهوت باشد جایز نیست.

* دیدن فیلم مبتذل

484. دیدن فیلم‌های مستهجن و حاوی منکرات، موجب تقویت هواهای شیطانی نفس، تضعیف اراده و ایمان و زمینه‌ساز ترتّب مفاسد و گناهان بوده و به هیچ وجه جایز نیست.

* تحریک شهوت با دیدن فیلم‌های جنسی

485. برانگیختن شهوت توسط دیدن فیلم‌های جنسی جایز نیست، حتی برای زن و شوهر.

* معیار حرمت قمار

486. به‌طور کلی بازی با هر چیزی که مکلف تشخیص دهد از آلات قمار است و یا در آن شرط بندی شود به هیچ وجه جایز نیست، و بازی با هر وسیله‌ای که جزء آلات قمار به حساب نیاید بدون شرط بندی‌، اشکال ندارد.

* پاسور

487. بازی با ابزار قمار از جمله پاسور، حتی بدون برد و باخت هم حرام است.

* شطرنج

488. اگر به تشخیص مکلّف، امروزه شطرنج از آلت قمار بودن خارج شده باشد، بازی با آن بدون برد و باخت اشکال ندارد.

* بیلیارد

489. بازی با بیلیارد اگر با برد و باخت همراه بوده و یا موجب ترتب مفاسد اخلاقی یا اجتماعی و یا همراه با محرّمی از محرّمات الهی باشد، جایز نیست.

* بازدید از سایتهای تبلیغاتی و دریافت پول

490. اگر بازدید از سایت‌های تبلیغاتی، ترویج فساد از قبیل نشر اکاذیب و ارائه مطالب باطله نباشد و مبلغ دریافتی بعنوان هدیه باشد، بازدید از آنها و دریافت مبلغ مذکور اشکال ندارد.

* استفاده از ماهواره

491. آنتن‌های ماهواره‌ای اگرچه حکم آلات مشترک را دارد ولی چون این وسیله برای کسی که آن را در اختیار دارد زمینه دریافت برنامه‏‌های حرام را کاملاً فراهم می‏‌کند و گاهی نگهداری آن مفاسد دیگری را نیز در بر دارد، خرید و نگهداری آن جایز نیست مگر برای کسی که به خودش مطمئن است که استفاده حرام از آن نمی‌‏کند و بر تهیه و نگهداری آن در خانه‏اش مفسده‏‌ای هم مترتّب نمی‏‌شود. لکن اگر در این مورد قانونی وجود داشته باشد باید مراعات گردد.

* نصب و تعمیر آنتن‌های ماهواره‌ای‌

492. اگر از آنتن ماهواره‌ای برای امور حرام استفاده شود که غالباً همین‌طور است و یا تعمیر کننده و یا نصب کننده علم داشته باشد به اینکه کسی که قصد تهیه آنتن ماهواره‏ای را دارد، برای امور حرام از آن استفاده می‌‏کند، خرید و فروش و نصب قطعات و راه‏‌اندازی و تعمیر و فروش قطعات آن جایز نیست.

* سرویس‌دهی کافی‌‌نت به مشتریان

493. اگر کسی‌‌کافی‌‌نت داشته باشد با علم به اینکه مشتری از ابزاری که در اختیار او قرار داده می‌شود استفاده حرام می‌کند، جایز نیست آن را در اختیار آنها قرار دهد و کسب درآمد از این طریق نیز اشکال دارد ولی در صورت شک در اینکه مشتری از آن بصورت حرام استفاده می‌کند، اشکال ندارد.