در یونان نیز نامگذاری ده روز بعد از تولد کودکان بوده و غالبا نام قدیس ها بر روی آنها گذاشته میشود. همچنین بخشی از نام پدربزرگ برای پسرها و بخشی از نام مادربزرگ برای دخترها انتخاب میشود.
نامگذاری اسامی تابع دین و سیاست نیز بوده است. بعنوان نمونه از سال 2015 امامعلی رحمانوف رئیس جمهور تاجیکستان گذاشتن هر نوع نام روسی، مذهبی، نام حیوانات، نامهای بیگانه، دادن القاب و تخلصهایی چون " ملا، خلیفه، شیخ، امیر، صوفی، خواجه" را بعلت مغایرت با فرهنگ آن کشور ممنوع نمود و افراد می بایست نامهای اصیل انتخاب کنند. هرچند مردم آن کشور معتقدند که طبق قوانین حقوق بشر، افراد و شهروندان در انتخاب نام آزادند و هیچ نهادی حق مداخله در آن ندارد.
اولین شناسنامه تک برگی در سال 1297 بنام فاطمه در دفتر سجل احوال دارالخلافه تهران صادر شد. در سال1304 مخالفتهای زیادی برای گرفتن شناسنامه و بخصوص درج نام همسر و فرزندان در شهرهای مختلف ایران شد بطوریکه گرفتن سجل توسط برخی علما و بزرگان حرام اعلام شد. اینکار باعث به تاخیر افتادن روند صدور شناسنامه شده و اولین شناسنامه دفترچه ای و چهار صفحه ای در سال 1307 صادر شود. در 20 مرداد1307 قانون سجل احوال در 16 ماده تصویب شد که تمام افراد بالای 17 سال باید ورقه هویت (سجل، شناسنامه) داشته باشند.
اخیرا در یک تحقیق صورت گرفته در دانشگاه کلمبیا (نیویورک) نشان داده شده است که اسم افراد در میران موفقیت کاری، تحصیلی و روابط اجتماعی آنها اثر جدی و زیادی دارد. انتخاب نام نیک برای فرزندان از وظایف والدین بوده و طبق ماده 20 قانون ثبت احوال انتخاب نام با والدین است. اسامی بسیار متنوعی در ایران وجود دارد بطوریکه 220 هزار اسم برای دختران و 200 هزار اسم برای پسران در پایگاه اطلاعات جمعیتی کشور وجود دارد، درحالیکه اسامی از این تعداد نیز میتواند فراتر برود.
هرسال نیز بر تعداد اسامی جدید افزوده میشود که نسبت به نامهای جدید در ثبت احوال مقاومت وجود دارد. در سالهای اخیر اسامی انتخابی برای فرزندان تابع و تحت تاثیر بسیار زیاد از صداوسیما و شبکه های ماهواره ای بوده است. تاثیر صدا و سیما بر روی انتخاب اسامی مهم است مثلا بعد از سریالهای "میوه ممنوعه"، "پنج کیلومتر تا بهشت" و "ستایش" باعث شد اسم هستی، آیدا و ستایش جز 10 و 20 نام اول برای انتخاب دختران باشد.
تغییرات در اسامی نیز در سالهای گذشته زیاد شده است هرچند که امکان تغییر نامهای مذهبی وجود ندارد. آمارهای ثبت احوال نشان میدهد که در سال 93 تعداد 85000 مورد تغییر نام خانوادگی و 35000 مورد تغییر نام صورت گرفته است. هرچند که گفته میشود در سال 94 تعداد 175849 مورد تقاضا برای تغییر نام و نام خانوادگی بوده و بیشترین تغییرات برای انتخاب نامهای ایرانی و باستانی بوده است. هرچند که تنها 3737 اسم پسرانه و 3812 اسم دخترانه قابل تغییر وجود دارد.
در بین پنجاه اسم برتر دختران درسالهای 90 تا 93 میتوان به فاطمه، زهرا، ستایش، نازنین، هستی، آیدا، الناز، النا، آیلین، آیناز، هلنا، نازنین، ریحانه، معصومه، سارینا، سارا، مریم، عسل، پریا، مهدیه، مبینا، فاطیما و مهدیس را اشاره کرد.
اسامی ائمه یکی از اسمهای مورد علاقه در کشور عزیز ایران بوده و این علاقه و ارادت در بین ترک زبانان بیشتر بوده است. علاوه بر اسامی مبارک و زیبای ائمه، اسامی زیبای تورکی نیز برای دختران وجود دارد که شامل آی پارا، آی تای، آیتک، آیدا، آیسا، آیسو، آیسان، آی سئل، آیشن، آی گول، آیلا، آیلار، آیلین، آینور، آیشین، ائل ایستر، ائل چیچک، ائلمیرا، ائلناز، آلا گوز، آلماز، آلیاناق، ارکناز، ایپک، ایزی ناز، اولدوز، بالسان، باللی، بیلگین، دالغا، داملا، دورنا، دنیز، گول شن، گول سان، گولنار، گول یاز، گونش، گوندش، لاله، مارال، ماوی، ماراق، نارگیله، نازلی، پارلار، پارلاق، تئللی، تانسو، ساچلی، ساناز، سانلی، سایین، سولماز، سیرداش، سئوین، سئودا، سئوگی ناز، سئوگول، سئویل، شن آی، شن یاز، تامای، توران، تئلناز، یاز گول، یاغیش و ... می باشند که نحوه صحیح نگارش آنها نیز آورده شده است. هرچند انتخاب اسامی همانند الیزابت، شیما، مرسدس، عسل خاتون و ... براساس مصوبه شورایعالی ثبت احوال ممنوع شده است.
باتوجه به اینکه در سال 93 تعداد ولادت نوزادان 1534000 نفر بوده است.
ضرورت دارد دایره واژگانی برای انتخاب اسامی توسط ثبت احوال گسترده شود.
اسامی زیبا و پرمعنای دیگری برای پسرها وجود دارد که غالبا نام مبارک ائمه و پیامبران یا ترکیبی از آنها یا صفات آنها می باشد ازجمله محمد، علی، امیرعلی، امیرمحمد، احمد، محمود، حسن، حسین و ...
اسامی زیبای تورکی برای پسران شامل، آراز، آرامان، ارسلان، آرغین، آرمان، آیتای، آیدین، آیشین، ائل بئگ، ائل سس، ائل شن، ائلمان، افشین، ایلدیریم، ایلکین، ایمراه، اورهان، بابک، بکداش، بولود، بوران، باتور، دومان، دونمز، هارای، هاکان، نریمان، سونار، سیرداش، سئور، سئون، شانلی، شان سس، تایماز، تانیش، خزر، یالچین، ییلماز، شهریار و . .
هرچند در زبان فارسی و سایر لهجه های کردی، لری و گیلکی نیز اسامی خوش آهنگ و معنادار و زیبایی وجود دارد که برای ساکنین آن مناطق استفاده میشود.
احمد صلاحی، 23 خرداد 1395
دیدگاه شما