به گزارش خبرگزاری فارس، اگر صفحات کتاب تاریخ را ورق بزنیم و به دنبال پیدا کردن زمان شروع کشف حجاب بگردیم به دوره قاجار و دربار ناصرالدینشاه میرسیم که عشق فرنگ رفتن داشت، با سفرهای خود به کشورهای اروپایی و مشاهده عدم پوشش زنان شاید این فرهنگ کشف حجاب کمکم وارد کشور شد و بعد از آن و با حکومت پادشان مختلف و نفوذ انگلستان، روسیه، فرانسه و دیگر کشورهای غربی خصوصا آمریکا در دوره پهلوی در ایران کشف حجاب در قالب یک مد روشنفکری و آزادیخواهی از سوی محافل غربزده و غربگرا مطرح شد.
تا اینکه در سال 1315 رضاخان قلدر به معترضان کشف حجاب که در مسجد گوهرشاد تجمع کرده بودند حمله کرد و قزاقهای او مردم را به خاک و خون کشیدند؛ به همین مناسبت برای زنده نگه داشتن اندیشه والای شهدای گوهرشاد و پاسداشت دفاع جانانه آنها از عفاف، حجاب، حیا و ناموس این سرزمین از دید نامحرمان بدطینت روز 21 تیرماه روز عفاف و حجاب در تقویم کشور به ثبت رسید.
از این رو به مناسبت روز عفاف و حجاب با حجتالاسلام سید مجتبی حسینییمین، استاد حوزه و دانشگاه در مورد حجاب و آسیبشناسی آثار سوء بیحجاب و بدحجابی در جامعه به گفتوگو نشستیم:
فارس:لطفا ابتدا حجاب را تعریف کنید؛ آیا بحث حجاب مختص به دین اسلام بوده و آیا در ادیان دیگر هم وجود داشته است؟
حسینییمین: به گفته شهید مطهری در کتاب «مسئله حجاب» واژه «حجاب» واژه درستی نیست زیرا «حجاب» به معنی «پرده» بوده و اسلام معتقد نیست که زن باید پشت پرده نگه داشته شود زیرا دین اسلام به فعالیتهای مختلف زن با پوشش کامل اسلامی معتقد است.
پوشش زن به معنی «ستر» بوده و زنان بدون پوشش نباید در معرض دید و توجه مردان قرار بگیرند، در حجاب یهود و ایران باستان یک حجاب سختگیرانه وجود داشت که اسلام موافق آن نیست ولی این اصطلاح «حجاب» جا افتاده و ما نیز در ادامه بحث همین واژه را استفاده میکنیم.
بحث حجاب تنها مختص خانمها نبوده ولی از آنجا که خانمها از لطافت بیشتری برخوردارند این پوشش بیشتر مورد تأکید و سفارش است.
موضوع پوشش زنان مختص دین اسلام نبوده و حتی با مطالعه تاریخ میبینیم که در ایران باستان، یهودیت و مسیحیت حجاب وجود داشت آن هم به شکل سختگیرانه! از آنجا که اسلام دین اعتدال است برای حجاب نیز جانب اعتدال را در پیش گرفت.
در اسلام ما دو نوع احکام «امضایی» و «تأسیسی» داریم؛ احکام امضایی قبل از ظهور اسلام بوده ولی با ظهور اسلام کمی تغییرات در آنها ایجاد شده است مانند حج ابراهیمی و عقد ازدواج.
احکام تأسیسی قبل از اسلام نبوده و در دین اسلام مطرح و مورد توجه قرار گرفته است مانند خمس. بحث حجاب و پوشش زنان از احکام امضایی است که اسلام حد و حدود آن را معین کرده است. احکام امضایی اکثرا عقلایی هستند و چون عقلایی است اسلام آن را قبول کرده؛ حال با کمی تغییرات.
فارس: در مورد آثار فردی و اجتماعی حجاب بفرمایید
حسینییمین: حجاب برای شیعه و سنی واجب است و از ضروریات دین ماست؛ هیچ کس به این موضوع شک ندارد و مانند خواندن نماز صبح، روزه گرفتن و خمس دادن واجب بوده و همه ملزم به انجام آن هستند.
تأکید اسلام بر بحث حجاب به خاطر آثار فردی و اجتماعی گسترده آن برای خود فرد و جامعه است. برای روشن شدن و نقش حجاب در جامعه یک مثال میزنم. در مقوله جرم شناسی یک تئوری به نام «کمربند ایمنی» وجود دارد که قانونگذار یک هستهای را مهم دانسته و برای حفظ آن همه جوانب را در نظر میگیرد و کمربندهایی دور آن میکشد. مثل اینکه جان، برای قانونگذار مهم بوده و آن را به عنوان هسته میداند و دور این جان کمربند میکشد، قتل، تهدید به قتل، تبانی قتل را جرم میداند و هر آنچه که برای جان خطر داشته باشد را مشخص کرده و برای آن جزا و قانون وضع کرده است که مبادا این کمربند شل شود.
حال خداوند متعال، حجاب را یکی از کمربندهای ایمنی برای حفظ هسته خانواده قرار داده است، از دید اسلام و حکم عقل، خانواده از اجتماع مهمتر بوده زیرا فرد و اجتماع را میسازد؛ اگر خانوادهها در جامعه خوب باشند اجتماع هم به سمت خوبی میرود و اگر این کمربند حجاب شل شود هسته خانواده و تمام اعضای آن آسیبهای جدی میبینند.
حال باید دید چطور شل شدن حجاب باعث آسیب خانواده می شود؟ در یک خانواده پدر، مادر، دختر و پسر مجرد وجود دارد، اگر در یک جامعه بیحجابی و بدحجابی وجود داشته باشد مرد و پدر خانواده ریزهخوار شده و دائم چشمش به دنبال زنان دیگر بوده و از آنجا که «مرغ همسایه غاز است» و همیشه خیال، زیباتر از واقعیت است زنان خیابان را با همسرش مقایسه میکند و بهتر از همسر خودش میداند.
این موضوع باعث بالا رفتن آمار طلاق شده و میشود، وضعیتی که الان در جامعه شاهد آن هستیم، طبق آمار سال 94 مرکز سلامت وزارت بهداشت 57 درصد طلاقها به خاطر نارضایتی جنسی زوجین رخ داده است، افرادی چون دکتر انوشه و دکترفرهنگ این آمار را بیش از 80 درصد مطرح میکنند، این در حالی است که آماری از طلاقهای عاطفی نداریم.
حال در این خانواده زن و مادر این خانواده همیشه نگران از دست دادن همسر خود و نگران خیانت بوده و برای اینکه از زنان خیابان جا نماند خود را آرایش کرده و در کوچه و خیابان ظاهر میشود و اگر شوهرش به بیراهه برود دچار افسردگی شده یا خود دست به خیانت متقابل میزند و باز برای اثبات این گفته میتوانیم به آمار رجوع کنیم.
پسر مجرد خانواده با دیدن دختران بدحجاب ساپورت پوشیده و مانتو جلوباز تحریک میشود، واقعیت را بگویم اگر غیر از این باشد آن فرد مشکل جسمی دارد!
این پسر برای اینکه نیاز خود را برطرف کند دچار انحرافات جنسی و خودارضایی میشود، آمار خودارضایی بالای 80 درصد است که مشکلات جسمی و روحی بسیاری ایجاد میکند.
دختر مجرد هم در چنین جامعهای که بیحجابی غوغا میکند خود را در یک میدان مقایسه و رقابت با دیگر دختران و زنان میبیند و این وضعیت باعث شده در یک چنین جامعهای زیبایی برای پسران و دختران یکی از معیارهای اولویتدار برای ازدواج شود. بنابراین در عمل کردن بینی، مصرف لوازم آرایشی و واردات آن به کشور، جزو اولینها در دنیا هستیم.
در ادامه این ماجرا نه تنها دختران بدحجاب بلکه حتی دختران محجبه که خود را در معرض دید نامحرمان با آرایش و عشوه قرار ندادهاند سن ازدواجشان بالا میرود و دچار افسردگیهای روحی شده و مابقی ماجرا ...!
باید بگویم همه این مسائل به خاطر شل شدن کمربند حجاب است.
فارس: عدهای میگویند کشورهای غربی حجاب ندارد و خیلی هم پیشرفته هستند چه پاسخی برای این پرسش دارید؟
حسینییمین: پیشرفت تکنولوژی در کشورها ارتباطی با حجاب ندارد. غرب اکنون دچار بحران خانواده شده و این هسته در آنجا فرو ریخته است، ما در غرب شاهد خانوادههای تک جنسیتی، همجنسبازی و حیوانبازی و کودکان تکوالدینی هستیم.
اگر 100 سال قبل غرب را مطالعه و بررسی و مستندات و عکسهای آن دوران را رصد کنیم میبینیم زنان در آن دوران حجاب کامل داشتهاند و هیچ کدام از این برهنگیها در آن زمان وجود نداشته است، از وقتی که حجاب هم در آن کشورها از بین رفت بنیان خانواده آنها به هم ریخت.
در حال حاضر همه خانوادههای مذهبی و حتی غیر مذهبی از معضل طلاق، خیانت و هر آنچه که علتش بدحجابی و بیحجابی زنان در جامعه است و باعث ایجاد تزلزل خانواده می شوند رنج میبرند. این یک فاجعه است که از هر چهار ازدواج ما یک طلاق داریم و اکثر طلاقها به علت نارضایتی جنسی و خیانت است.
فارس: عدهای مطرح میکنند پیش از انقلاب حجاب بانوان بهتر از بعد از انقلاب بود، درحالی که ما یک کشور اسلامی هستیم علت رواج این همه بیحجابی خصوصا در سالهای اخیر چیست؟
حسینییمین: موافق این سوال نیستم و خود صورتمسئله غلط است، اگر کسی اذعان دارد که قبل از انقلاب وضع حجاب خوب بوده اطلاعی از آمار نداشته است. زیرا قبل از انقلاب 70 درصد مردم روستانشین و با آداب و رسوم سنتی بودند و 30 درصد هم در شهر که زنان ساکن در شهر وضع خوبی در زمینه حجاب نداشتند و اگر بودند بسیار محدود.
باید این سوال مطرح شود که اگر انقلاب اسلامی ایران نبود وضع حجاب چگونه بود؟ باید حجاب را با دهه 70ـ60 مقایسه کنیم در دهه 60 وضع حجاب اینگونه نبوده است. علت رواج بی حجابی به عوامل داخلی و خارجی برمیگردد که علت خارجی آن همان تهاجم فرهنگی، ورود ماهواره، فیلمهای مستهجن در میان جوانان، فضای مجازی در دو سه سال اخیر و ... است.
اما در مورد عوامل داخلی چند علت وجود دارد که در دهه 60 برخی یکسری سختگیریهای بیمورد برای حجاب انجام دادند که باعث دلزدگی در میان بانوان شد، دوم اینکه ضعیف عمل کردن برای تببین عقلانی حجاب توسط روحانیت، ارشاد، صدا و سیما و جاهایی که تریبون و منبر داشتهاند، روی کارآمدن برخی دولتها که با سر کار آمدن دولت اصلاحات و شعار آزادی یک حالت افراطی در این زمینه ایجاد شد، در ترویج بیحیایی و بیحجابی نقش داشته است.
صدا و سیما در طول این سالها و بعد از انقلاب بسیار ضعیف عمل کرده است یک بازیگر در طول یک سال در سریالهای تلویزیونی با حجاب قرار میگیرد اما در زندگی شخصی و حتی فضای مجازی از نظر حجاب وضع اسفناکی دارد.
در خیلی مواقع ما برخورد دوگانه داشتهایم و این باعث سردی مردم خصوصا جوانان شده است، اگر سریالی ساختیم هر کجا خانم، پیر، پایینشهری، بیسواد و روستایی بود یک چادر سرش کردیم و زنان تحصیلکرده، پولدار و باکلاس را با مانتو و آرایش صورت و لباس آنچنانی نشان دادیم.
امروزه دختران و زنان ما با توجه به جو جامعه و فیلمهای صدا و سیما بیحجابی را یک نوع کلاس میدانند و خودشان را با یکدیگر مقایسه میکنند. اکنون در برنامههای تلویزیونی ما زنان هنرمند چهره و شاخصی را میآوریم که اکثرا مجرد هستند و این ترویج همان مجرد ماندن است.
خودمان با دست خودمان با ساختن این برنامهها و مستندات تلویزیونی بر سر خودمان گِل میگذاریم. باید صدا سیما یک اتاق فکر با حضور صاحبنظران و کارشناسان خبره داشته و برای ساختن فیلم، سریال و مستندات خود طرحهای جدید و برنامه ارائه دهد و به صورت عقلانی به بحث حجاب و ترویج حیا و عفاف در جامعه بپردازند.
مسئله حجاب امری برخاسته از زور و اجبار نیست و مردم خودشان باید آن را انتخاب کنند. بحث حجاب نباید ما را سر کار بگذارد که صرفا به این موضوع بپردازیم بلکه باید مسائل ریشهای را درست کنیم و علت این بیحجابی و بدحجابی را دریابیم.
مسوولان هم نقش مهمی دارند اگر حاکمیت دینی در مسائل مختلف چون بخش اقتصاد خوب عمل کند مردم هم به این دین اعتماد میکنند و خوشبین میشوند؛ اگر مسوولی در حاکمیت دینی خوب عمل نکند و وظایف و رسالت خود را انجام ندهد مردم این را از چشم دین دیده و از دین زده میشوند.
فارس: از دید شما راهکار مقابله با بدحجابی و بیحجابی در جامعه چیست؟ آیا مقابله انتظامی و نظامی جواب خواهد داد؟
حسینییمین: راهکار مقابله با دشمن به فرموده امام علی (ع) از همان راهی است که دشمن نفوذ کرده است. دشمن برای رواج بیبندوباری در کشور از تریبون، مقاله، سخنرانی و بیلبورد و بروشور استفاده نکرده بلکه آرام آرام روشهای مختلف را به کار گرفته است و همچنان از غفلت و خواب ما استفاده کرده و به کار خود فعالانه ادامه میدهد.
ما به گفته شهید مطهری از زبان، انتظار معجزه داریم و فقط و فقط حرف میزنیم؛ انگار سخنرانی یک مد شده در حالی که باید ریشهای عمل کنیم.
در یک کشوری خانمها مشغول قمار بودند و برای اینکه جلوی این کار گرفته شود نیامدند سخنرانی کنند بلکه فکر و عمل کردند، برای این خانمها کارگاه خیاطی راهاندازی کردند و بعد از دو سال ریشه قمار و فساد برچیده شد. ما دچار شعارزدگی شدهایم. از دید من وقتی نماز در جامعهای کمرنگ شود و ازدواج جوان عقب بیافتد و در برنامه و طرحهای مسئولان رسیدگی به امور جوانان اولویت کار نباشد بدحجابی و بیحجابی رواج پیدا میکند.
ما فقط به بانوان دستور میدهیم اینجا نرو؛ این کار را نکن، حجاب داشته باش! در حالی که مکانهای مناسب برای تفریح خانمها در نظر نگرفتهایم که به صورت مشروع نیازهای خود را برطرف کنند و اگر هم هست بسیار محدود است که جوابگوی همه بانوان شهر نیست.
ما فقط میگوییم حجاب را رعایت کن و تبیینی برای رعایت حجاب و جایگزین هم نداریم. در زمینه امر به معروف و نهی از منکر شهید مطهری صحبتهای جالبی دارند و حجاب را به شکل عقلانی تبیین میکنند.
من با گشت ارشاد و برخورد انتظامی موافق نیستم چون برخورد گزینشی بوده و خود باعث یک نوع لجبازی میشود؛ اگر میخواهد گشت باشد باید علیه عدهای خاص باشد که خود عامل این امر بیحجابی هستند. شما به بازار بروید مانتوی خوب و کاملا پوشیده پیدا نمیکنید؛ اگر هم هست یا طراحی زیبایی ندارد یا گران است؛ اکثر مانتوها نازک و بدننما هستند، ارزان و بسیار فراوان!
معتقدم برای مقابله با بدحجابی و بیحجابی در جامعه باید مردم را مؤمن کرد، اگر مردم مومن شوند حجاب هم برای مردم مهم می شود از نگاه من ایجاد و عمیق کردن اعتقاد دینی و ایمان در میان مردم و تبیین نماز به عنوان ستون دین کار بزرگ فرهنگی است که حجاب را هم پشت سر خود میآورد. نماز ستون دین بوده که در جامعه عمود شده و اگر این ستون بخوابد و بیافتد ویرانیها به بار خواهد آمد.
فارس: موضوع چهارشنبههای سفید و علت بیان و ترویج اینگونه مسائل در فضای مجازی چیست؟ برای مقابله با آن چکار باید کرد؟
حسینییمین: وقتی در جامعهای بیحیایی و زنا زیاد شود آدمهای شیطان هم زیاد میشوند، دشمن به شدت و قدرت در حال ترویج زنای چشم در جامعه دینی است اتفاقی که در اندلس افتاد.
دشمن مخالف دین، بر روی بیدینی مردم سرمایهگذاری میکند. یک زمانی نخستوزیر انگلستان احساس خوشحالی میکرد که کار مبارزه خود را برای ترویج بیحجابی از لاک زنان ایرانی شروع کرده است.
عدهای باید در مورد حجاب فکر کنند و تصمیمهایی بگیرند. خیلی از کارهای ما حالت منطقی ندارد بلکه براساس علاقه است مثلا اینکه 13 فروردین بیرون میرویم منطقی وجود دارد در مقوله حجاب هم اینگونه است عدهای نمیتوانند در مقابل جو عمومی بایستند و بیحجابی را کلاس میدانند و منطقی پشت بیحجابی ندارند و این کار از روی علاقه است. معتقدم این بیحجابی، ماندنی نیست و با بیحجابی عدهای از این زنان، اسلام هم از بین نمیرود؛ هرچند باید کار را ریشهای جلو برد.
فارس: برخورد خانمهای محجبه یا زنان بدحجاب و بیحجاب باید چگونه باشد؟
حسینییمین: نباید نگاه سلبی داشته باشیم. باید با محبت و صمیمیت برخورد کنیم. امر به معروف با اخم نیست باید با محبت اقدام کرد؛ دوست شد و اهداف خود را در همین دوستی پیاده کرد، نباید این افراد را از خود طرد کنیم حتی اگر کار کردن روی یک نفر 10 سال هم طول بکشد.
در ارشاد کردن باید سه نکته مد نظر باشد ابتدا باید دعوت به خوبی کنیم و بعد جایگزین قرار دهیم و سپس نهی کنیم. کار ضربتی برای مقابله با حجاب اکثر مواقع جوابگو نخواهد بود باید، کار فرهنگی کرد و تمامی متولیان کار فرهنگی جهادی وارد میدان شوند و با روی گشاده و نرم برخورد کنند.
ما دختران بدحجاب و بیحجابی زیادی داشتهایم که در همین سفرهای راهیان نور متحول شده و اکنون به حجاب خود حساس هستند پس باید به این مقوله ها دقت کنیم.
فارس: و سخن آخر:
حسینییمین: در پایان تکرار میکنم که حل بیحجابی در جامعه اولویت کار فرهنگی نیست بلکه باید به قبلتر از آن یعنی ریشه این بیحجابی رجوع کرده و آسیبشناسی کنیم؛ مسوولان و فعالان فرهنگی به طور جد به بررسی این معضل اجتماعی بپردازند.
در پایان این گزارش باید چند سوال از مسوولان و متولیان فرهنگی و آموزشی کشور و همین طور رسانهها و صداوسیما شود؛ آیا در طول این سالها ما برای نوجوان و جوان خود حجاب را عقلانی و با منطق تبیین کردهایم؟ آیا در طول این سالها به دنبال این بودیم که تولیدکنندگان و واردکنندگان لباسهای بدننما و نازیبا چه کسانی هستند؛ آیا با آنها مقابله کردهایم؟ آیا در دانشگاهها و مراکز فرهنگی کرسیهای آزاداندیشی برای بررسی حجاب برگزار کردهایم و صحبتهای جوان را متقابلا شنیدهایم؟ آیا الگوسازی و معرفی الگوهای مناسب داشتهایم؟ و...
شواهد و وضع پوشش زنان و دختران ما در جامعه نشان میدهد در تمامی موارد بالا بسیار ضعیف عمل کردهایم و در حال حاضر هم باید برای رفع این معضل بزرگ اجتماعی که خانوادهها را تهدید میکند و جوانان ما را به بیراهه میکشاند باید فکر اساسی کرد.
به طور قطع نامگذاری و برگزاری چند همایش و سخنرانی برای این روز و تبیین جایگاه حجاب کاری از پیش نمیرود و وضع از این هم بدتر خواهد شد.
---------------------
الهام شهابی
--------------------
انتهای پیام/
دیدگاه شما